Mensen die langdurig in ploegendienst werken, lopen gezondheidsrisico’s. De oorzaak ligt waarschijnlijk in een verstoring van het dag/nachtritme dat door de biologische klok wordt bepaald. 's Nachts werken bij geel licht zou mogelijk een oplossing zijn.
Dat blijkt uit onderzoek van chronobioloog Maan van de Werken. Ze promoveert vrijdag op haar onderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Van de Werken ontdekte dat ’s nachts werken bij geel licht de minste verstoring van de fysiologie oplevert. In een 24-uurs economie is het steeds normaler om ’s nachts te werken. Maar wie langdurig in ploegendienst werkt, heeft een verhoogd risico op bijvoorbeeld kanker, suikerziekte, overgewicht of depressie. 'Daarom is het belangrijk te begrijpen waar die risico’s door ontstaan', aldus de onderzoekster.
Blauw licht
Een bekende factor bij de reactie van ons lichaam op nachtdiensten is kunstmatig licht. 'De blauwe component in wit licht houdt mensen beter wakker dan geel licht', zegt Van de Werken. Zij liet daarom proefpersonen een nacht wakker blijven bij geel licht, wit licht en in het schemerdonker.
Slaaphormoon
Het lichaam maakt alleen ’s nachts melatonine aan, waardoor het de naam van 'slaaphormoon' heeft gekregen. Onterecht, vindt Van de Werken: 'We zagen wel dat wit licht het hormoon melatonine sterk onderdrukt, maar ik vond geen enkele relatie tussen slaperigheid en de melatonineconcentratie.'
Die relatie was er wel met de huidtemperatuur. Deze neemt normaal gesproken ’s nachts toe. Bij wit licht lag de huidtemperatuur echter aanzienlijk lager dan bij geel licht. Dat gele licht voorkwam ook de daling van de melatonineconcentratie. 'Mijn conclusie is dat het lichaam van de proefpersonen bij geel licht een veel normaler nachtpatroon vertoonde dan bij wit licht.'
Gezonder
Geel licht verstoort de reacties van het lichaam in de nacht dus minder dan wit licht en het is daarmee mogelijk ook gezonder. 'Ik zou bij nachtwerk zeker geel licht aanraden', aldus Van de Werken. Er is wel een belangrijke uitzondering: 'Met geel licht voelden de proefpersonen zich iets minder alert en dit strookt ook met de hogere huidtemperatuur. Voor werk dat grote alertheid vraagt, bijvoorbeeld bij luchtverkeersleiders, zou wit licht daarom beter kunnen zijn.'
- Rijksuniversiteit Groningen
