80 procent geeft slechte ventilatie de schuld
89 procent van de Nederlanders heeft wel eens te maken heeft gehad met schimmel in huis, waarvan ruim driekwart in het afgelopen jaar. Gebrekkige ventilatie en hoge luchtvochtigheid zijn bekende oorzaken, maar dat een te lage temperatuur in huis ook schimmel kan veroorzaken weten minder mensen. Door de stijging van de energieprijzen zijn mensen behoudender met stoken, ventileren en luchten, terwijl dat juist schimmel tegengaat.
Dit blijkt uit een onderzoek van marktonderzoeksbureau Markteffect in opdracht van een fabrikant van schoonmaakmiddelen. Lage temperaturen en een hoge luchtvochtigheid komen vaak voor in januari en kan schimmel bevorderen.
In januari meer kans op schimmel
"Schimmel gedijt vooral in koude, slecht geventileerde ruimtes, zoals de kelder, of in ruimtes waar vochtige activiteiten de luchtvochtigheid verhogen, zoals de keuken en badkamer. Ook in de rest van het huis kan echter schimmel ontstaan. Lage temperaturen versterken de schimmelvorming omdat koude lucht minder vocht opneemt dan warme lucht. De laatste jaren zien we door opgelopen energieprijzen dat consumenten behoudender zijn geworden met stoken, ventileren en luchten en dat schimmel hierdoor steeds vaker voorkomt. Januari, als de koudste maand van het jaar, is dan ook bij uitstek de tijd voor schimmelvorming: iedereen probeert de kou buiten te houden, houdt deuren en ramen gesloten, wat resulteert in een hoge luchtvochtigheid en condensatie in huis." aldus John Zentveld, schimmelexpert bij fabrikant HG.
Lees ook: zo voorkom je schadelijke schimmels in huis
Ventileren, luchten én verwarmen
Het onderzoek laat verder zien dat consumentenkennis over het ontstaan van schimmel op peil is: 8 op de 10 Nederlandse huishoudens ziet slechte ventilatie als de belangrijkste oorzaak van schimmel, gevolgd door een te hoge luchtvochtigheid (79 procent). Daarnaast onderschrijven de meeste respondenten de risico’s van schimmel. Ruim driekwart (78 procent) denkt dat schimmel enigszins tot zeer schadelijk voor de gezondheid is. Verder denkt bijna de helft (48 procent) dat gebrekkig onderhoud of slechte hygiëne ook een rol speelt voor schimmelvorming, maar volgens John wordt schimmel vaak onterecht als teken van verwaarlozing gezien: "Om schimmel te voorkomen, moet je ventileren, luchten én verwarmen, want daarmee pak je de oorzaak aan. Schimmel verdwijnt namelijk niet vanzelf; vocht en zuurstof zijn altijd aanwezig als voedingsbodem. Daarom heb je niet alleen betere ventilatie nodig, maar ook een effectieve schimmelreiniger. Reinigen verwijdert de schimmel effectief, maar zonder de oorzaak aan te pakken komt deze uiteindelijk terug."
Lees ook: zo ventileer je je huis goed
Risico op inademen schimmelsporen
Hoewel de oorzaken en risico's bekend zijn, komt bijna de helft (47 procent) pas na twee weken in actie bij het zien van schimmel, waardoor het probleem in die tijd verergert. Schimmel groeit door, en met het toenemende risico op het inademen van schimmelsporen is snel handelen essentieel, ook al is het niet per se direct gevaarlijk. Schimmel in uitgebreide vorm kan echter wel degelijk schadelijk zijn voor de gezondheid. Hierbij spelen factoren zoals de duur van het verblijf in een ruimte met schimmel, in combinatie met het eigen immuunsysteem, een rol. Als we kijken naar oplossingen, probeert 82 procent van de huishoudens schimmel aan te pakken met reiniging, 55 procent door de ventilatie te verbeteren en 21 procent gebruikt een luchtontvochtiger.
De ideale luchtvochtigheid
Plekken waar het koud is en slecht geventileerd wordt, zoals achter gordijnen, in de badkamer, de kelder of bij koelkastafdichtingen, hebben een grotere kans op schimmel. Als er onvoldoende ventilatie is, blijft het vocht hangen, wat schimmelvorming kan veroorzaken. Een gemiddeld huishouden produceert dagelijks 10 tot 15 liter vocht door activiteiten zoals koken en douchen. De ideale luchtvochtigheid ligt tussen de 40 procent en 60 procent, maar na douchen zonder ventilatie kan dit oplopen tot 80 procent. Mensen doen er goed aan hun huis gedurende het jaar regelmatig te controleren, want schimmel begint vaak als kleine zwarte puntjes, maar kan bij de juiste omstandigheden snel uitgroeien tot moeilijk beheersbare vormen.
Het onderzoek werd in november 2024 uitgevoerd door Markteffect onder een representatieve verdeling van 1.002 respondenten van 25 tot 65 jaar oud in opdracht van HG.
