Dat voeding de gezondheid van je ogen ten goede komt was al langer bekend. In eerder onderzoek werd aangetoond dat mensen die veel vitamine A, B1 en C nuttigen minder risico lopen op het krijgen van de oogziekte glaucoom, aldus het promotieonderzoek van Wishal Ramdas aan het Erasmus MC.
Glaucoom is een complexe aandoening die leidt tot onherstelbaar verlies van retinale zenuwvezels van de oogzenuw. Naar schatting lijden wereldwijd ruim 60 miljoen mensen aan glaucoom. Doordat mensen steeds ouder worden neemt dit aantal verder toe.
Wetenschappelijk onderzoeken van het effect van voeding op de gezondheid is zeer complex, omdat verschillende voedingsstoffen elkaar kunnen stimuleren dan wel kunnen tegenwerken. Er komen echter steeds meer studies die de relatie met voeding en glaucoom onderzoeken. Mogelijk dat selenium en ijzer ook een belangrijke rol spelen in ogen met glaucoom, echter het wetenschappelijk bewijs voor een dergelijke associatie is vooralsnog zwak. Onlangs heeft een onderzoeksgroep uit de V.S. gerapporteerd dat donkergroene bladgroenten het risico op glaucoom verminderen. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het stikstofoxide (NO) dat aanwezig is in deze groenten. NO speelt een belangrijke rol bij de doorbloeding. De onderzoeksgroep van Ramdas vond in 2022 dat deelnemers die een hoge inname van nitraten (uit zowel plantaardige als dierlijke producten) een lager risico op glaucoom hadden dan deelnemers die een lage inname hadden. Ook flavonoïden schijnen een gunstig effect op glaucoom te hebben.
Voedingsmiddelen met veel vitamine A zijn lever, vis en melkproducten.. Hoe het komt dat voeding invloed heeft op de ziekte is nog niet precies bekend. Nitraatrijke voeding zijn donkergroene bladgroentes, zoals spinazie, andijvie en kool. De flavonoïden bevinden zich vooral in aardbeien.
Oogdruk
"Bij glaucoom is er vaak sprake van een te hoge oogdruk en/of beperkte doorbloeding van de oogzenuw waardoor schade aan de zenuwvezels ontstaat.", legt Ramdas uit. "Mogelijk hebben nitraten en flavonoiden invloed op de bloedvoorziening van de oogzenuw en werken zo beschermend op de oogzenuwvezels (neuroprotectief). Van de vitamines is in diermodellen al aangetoond dat ze een beschermend effect op de oogzenuw kunnen hebben."
BMI
Opvallend is dat vrouwen met overgewicht vaak wel een hogere oogdruk hebben, maar toch geen glaucoom ontwikkelen. Elke extra punt op het BMI geeft zeven procent minder kans op het ontwikkelen van glaucoom. Bij mannen bestaat er geen verband tussen BMI en glaucoom. Volgens Ramdas lijkt de oogdruk bij vrouwen met overgewicht hoger dan die in werkelijkheid is. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de methode die oogartsen gebruiken om de oogdruk te meten.
Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van gegevens uit de bevolkingsstudie ERGO. Ook is samengewerkt met verschillende internationale onderzoeksgroepen. Duizenden deelnemers kregen een uitgebreid onderzoek, waaronder een oogheelkundig onderzoek. De ERGO-studie is een studie die al ruim 30 jaar loopt en mensen over de tijd heen vervolgt door de deelnemers iedere 4-5 jaar weer opnieuw te onderzoeken in het onderzoekscentrum te Rotterdam.
- Erasmus MC
