Vermoeidheid is een vaak voorkomende klacht bij patiënten met reumatoïde artritis (RA). Onderzoeker Sanne Rongen-van Dartel van het Radboudumc ontdekte dat deze klachten door meer dagelijkse beweging en een sportprogramma kunnen verbeteren.
Vermoeidheidsklachten hebben grote gevolgen voor de kwaliteit van leven van patiënten met reumatoïde artritis. Patiënten doen hierdoor steeds minder in het dagelijks leven. Ze bewegen minder, waardoor ze nog meer vermoeid raken. Zo belanden ze in een vicieuze cirkel waar ze vaak niet meer uit komen.
Cirkel doorbreken
Opmerkelijk genoeg kan deze cirkel doorbroken worden door juist meer lichamelijke activiteit. Rongen-van Dartel onderzocht welke factoren een relatie hebben met vermoeidheid bij patiënten met RA. Specifiek keek ze naar het verband tussen lichamelijke activiteit en vermoeidheid bij deze groep. Dat deed ze door deelnemers een vragenlijst over hun vermoeidheid in te laten vullen en twee weken lang het beweegpatroon van de reumapatiënt te meten.
Ze ontdekte dat actievere RA-patiënten minder moe zijn. Slechter slapen en slechter lichamelijk functioneren blijken direct samen te hangen met vermoeidheid. Geringere zelfovertuiging hangt samen met meer pijn, meer angst en depressie en slechter lichamelijk functioneren. Meer pijn hangt daarnaast samen met slechter lichamelijk functioneren, wat weer leidt tot vermoeidheid. En meer angst en depressie hangt samen met slechter slapen.
Behandeling
Als deze factoren effectief behandeld worden, neemt de vermoeidheid mogelijk af. Cognitieve gedragstherapie is een effectieve behandeling bij patiënten met het chronisch vermoeidheidssyndroom, maar heeft maar een klein effect op vermoeidheid bij RA. Meer dagelijkse beweging door het volgen van een trainingsprogramma onder begeleiding zou daarom een goede aanvullende en ondersteunende behandelmogelijkheid (naast bestaande medicatie en eventuele cognitieve gedragstherapie) kunnen zijn. Dit moet worden afgestemd op de individuele patiënt op basis van wat er voor hem of haar mogelijk is.
Intensief sporten
Rongen-Van Dartel laat zien dat ook een inspanningsprogramma gericht op verbetering van de fitheid, positieve effecten lijkt te hebben op vermoeidheid bij RA. Een inspanningsprogramma verschilt van de dagelijkse beweging doordat het ook intensiever sporten bevat. Hierdoor heeft het mogelijk een nog groter effect op de vermoeidheid. Er is al bekend dat door sporten de algemene conditie van RA-patiënten toeneemt en de ziekteactiviteit afneemt zonder dat het extra schade toebrengt aan de gewrichten. Op 16 oktober 2015 hoopt ze op haar onderzoek te promoveren.
- Radboudumc
