Een genentest, de zogeheten MammaPrint, kan aantonen of een vrouw met hormoongevoelige borstkanker chemotherapie nodig heeft of niet. Dat blijkt uit de Europese MINDACT studie.
Ongeveer de helft van de vrouwen met hormoongevoelige borstkanker die na hun operatie in aanmerking komt voor chemotherapie heeft deze zware aanvullende therapie niet nodig. De MammaPrint voorspelt met hoge nauwkeurigheid het risico op uitzaaiingen en daarmee de mogelijke winst voor chemotherapie.
De resultaten van het onderzoek werden al gepresenteerd in april 2016 op het jaarcongres van de American Association for Cancer Research. Nu zijn de details ervan ook gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift New England Journal of Medicine. Binnen Nederland werd de MINDACT studie gecoördineerd door het Antoni van Leeuwenhoek.
Aan het onderzoek deden 6693 borstkankerpatiënten uit heel Europa mee aan de studie.
Laag risico op uitzaaiingen
De wetenschappers onderzochten of het veilig is om af te zien van chemotherapie als vrouwen volgens de MammaPrint een laag risico op uitzaaiingen hebben. Dat blijkt zo te zijn: 94,7 procent van de vrouwen die volgens de MammaPrint een laag risico op uitzaaiingen hebben, waren na vijf jaar nog altijd ziektevrij, met of zonder chemotherapie.
Jaarlijks krijgen 14.000 vrouwen in Nederland de diagnose borstkanker. Hiervan heeft 80 procent te maken met een hormoongevoelige vorm. De MammaPrint voorspelt dus beter het risico op uitzaaiingen dan wat de patholoog kan zien. In bijna de helft van de gevallen waarbij de pathologische beoordeling van de borsttumor en de lymfklieren aangaf dat de patiënt een hoger risico op uitzaaiingen had, gaf de MammaPrint een laag risico aan. Uit het onderzoek blijkt dat het inderdaad veilig is om bij deze patiënten af te zien van chemotherapie.
Overbehandeling
"Wat deze studie in feite laat zien, is dat veel vrouwen met borstkanker nu worden overbehandeld. In Nederland gaat het om ongeveer 2500 vrouwen per jaar. Wereldwijd gaat het om 100.000 vrouwen per jaar. Al deze vrouwen krijgen binnen de huidige richtlijnen chemotherapie, terwijl deze therapie hen geen significante overlevingswinst biedt. Maar zij hebben wel last van de belasting en de ongunstige bijwerkingen van de chemotherapie.", aldus prof. dr. Emiel Rutgers van het Antoni van Leeuwenhoek.
De verwachting is dat nu de onderzoeksresultaten bekend zijn de MammaPrint vaker ingezet zal worden. Op dit moment wordt de test al wel toegepast, maar vooral bij vrouwen met kleine tumoren (max 2 centimeter) zonder aangetaste lymfeklieren. De studie heeft laten zien dat de MammaPrint ook betrouwbaar is bij hormoongevoelige tumoren tot 5 centimeter en bij maximaal drie positieve lymfeklieren.
- Antoni van Leeuwenhoek
