Wat is er mogelijk?
Een operatie, bestraling, chemotherapie, hormoontherapie… Er is een heel gamma aan behandelingsmethoden als je de diagnose borstkanker hebt gekregen. Hieronder zetten we verschillende opties op een rij.
Je hebt te horen gekregen dat je borstkanker hebt. Wat een dreun. Je leven komt op zijn kop te staan. De komende tijd zal bijna alles draaien om de behandeling van je ziekte.[ITEMADVERTORIAL]
Genezing of verlichting
Allereerst zal de arts met je doornemen wat voor jou het beste plan van aanpak is. Dat hangt helemaal af van jouw persoonlijke situatie. Van het type borstkanker bijvoorbeeld en van de mate waarin de ziekte zich heeft verspreid naar andere delen van je lichaam.
Bij veel patiënten is er kans op genezing. Het doel van de behandeling is dan om de tumor uit de borst te verwijderen en de achtergebleven kankercellen te vernietigen.
Helaas kan niet iedereen genezen worden. In dat geval moet de behandeling het leven verlengen en de kwaliteit van leven zo goed mogelijk houden. Dat gebeurt onder meer door de groei van de uitzaaiingen af te remmen.
Operatie
In heel veel gevallen is een operatie de eerste stap in het behandelingstraject. Daarbij zal de chirurg de tumor zo volledig mogelijk weghalen. Als het maar even kan, probeert hij je borst te sparen. Of dit kan, hangt af van de grootte van je borst en van het gezwel.
Stel bijvoorbeeld dat de tumor erg groot is in verhouding tot je borst, dan is een borstsparende operatie (een lumpectomie) niet mogelijk. Hetzelfde geldt als je meerdere tumoren in je borst hebt zitten. Dan wordt een borstamputatie (een mastectomie) noodzakelijk.
In de afweging wordt ook jouw persoonlijke voorkeur meegenomen. Sommige vrouwen vinden het een prettiger idee om hun hele borst weg te laten nemen. Anderen hopen juist hun eigen borsten te kunnen houden. Omdat een amputatie vaak als een verminking wordt ervaren, kiezen veel patiënten later voor een borstreconstructie.
Bij een operatie worden ook de lymfeklieren uit je oksel verwijderd. Via de lymfeklieren kunnen kwaadaardige cellen zich namelijk verspreiden. Je arts zal bekijken of de klieren 'schoon' zijn of niet. Dat zegt veel over verdere uitzaaiingen. Op basis van dit resultaat bepaalt hij hoe de rest van je behandeling eruit moet zien.
Bestraling
De meeste vrouwen worden op een bepaald moment bestraald. Bestraling wil zeggen dat er sterke röntgenstralen gericht worden op de plek waar de tumor zit. Die stralen maken de kankercellen kapot. Na een borstsparende operatie krijg je altijd een bestralingskuur, maar ook na een amputatie kan dit nodig zijn.
Als je uitzaaiingen in de rest van je lichaam hebt, krijg je de bestraling op de plekken waar je last hebt. Dan gaat het om het verminderen van de klachten (pijn), niet om genezing.
Chemotherapie
Bij chemotherapie krijg je een behandeling met medicijnen: cytostatica. Die remmen de celdeling en vernietigen de kankercellen in je lichaam. Er zijn allerlei soorten cytostatica en je kunt ze per infuus, injectie en tablet toegediend krijgen.
Meestal krijg je je medicijnen, volgt er daarna een rustperiode van een paar weken en krijg je daarna opnieuw een chemokuur. Zo gaat dat gedurende een paar maanden tot een half jaar door.
Veel patiënten zijn bang voor de zware bijwerkingen, zoals misselijkheid, overgeven, vermoeidheid en haaruitval. Voor sommige vrouwen is de behandeling inderdaad erg zwaar, bij anderen vallen de bijwerkingen mee. In ieder geval zijn er tegenwoordig goede medicijnen die de misselijkheid onderdrukken.
Hormoontherapie
Borstkliercellen hebben de hormonen oestrogeen en progesteron nodig om te kunnen groeien. Die hormonen worden vooral in de eierstokken gemaakt en kleven aan de borstkliercellen vast op de zogenaamde receptoren. Soms hebben borstkankercellen ook van die receptoren. Dan zorgen oestrogeen en progesteron ervoor dat de tumor harder kan groeien.
Het is dus zaak om de aanmaak van deze hormonen te verminderen. Dat kan via speciale medicijnen: hormoonpreparaten. Soms wordt er gekozen voor het weghalen van de eierstokken. Als dat gebeurt wanneer je nog menstrueert, kom je vervroegd in de overgang.
Niet alle borstkankercellen zijn hormoongevoelig. Dat betekent dat niet iedereen in aanmerking komt voor hormoontherapie.
Immunotherapie
Borstkanker kun je ook behandelen met de antistof trastuzumab. Die antistof versterkt je afweersysteem en valt de kankercellen aan. Trastuzumab hecht zich aan een bepaald eiwit (HER2), dat aan de buitenkant van kankercellen zit. Zo zorgt het ervoor dat de tumor niet meer kan groeien.
Niet alle kankercellen hebben dit eiwit en dus is de behandeling niet voor iedereen geschikt. Belangrijk is dat direct bij diagnose een HER2-test wordt uitgevoerd om te kijken of patiënten in aanmerking komen voor behandeling met de antistof trastuzumab.
Nieuwe ontwikkelingen
Het onderzoek naar verbetering van de behandeling van borstkanker staat niet stil. Behandeling met antilichaamtherapie is nog maar een aantal jaren beschikbaar in Nederland en een groot aantal nieuwe behandelingen worden momenteel binnen onderzoeksverband getest.
Een belangrijke ontwikkeling hierin is dat de therapiekeuze steeds beter op specifieke kenmerken van de tumor van de individuele patiënt kan worden afgestemd. Voorbeelden hiervan zijn de hormoontherapie gericht tegen ER/PR-receptor en antilichaamtherapie gericht tegen het eiwit HER2. Een andere nieuwe therapiegroep is die van de angiogeneseremmers.
