Onderzoekers van het Radboudumc hebben ontdekt dat de huidige behandeling van bloedarmoede door ijzertekort aanzienlijk kan worden verbeterd. In plaats van een- tot driemaal daags een ijzertablet te slikken, lijkt het beter om slechts één ijzertablet per twee dagen te gebruiken.
Weken- tot maandenlang een tot vaak drie keer per dag een ijzertablet slikken, leidt vaak tot maag- en darmklachten. Dit komt deels doordat de dunne darm maar 15 procent van het ijzer opneemt. Het overgrote deel komt in de dikke darm, waar het ijzer de groei van ongunstige bacteriën bevordert.
Het zou beter zijn als al het ijzer uit de tabletten al in de dunne darm wordt opgenomen, zodat het in de dikke darm niet tot bijwerkingen leidt. Het hormoon hepcidine blijkt onder meer de opname van ijzer uit de darmen te regelen. Stijgt de concentratie hepcidine in het bloed, dan wordt de ijzeropname vanuit de darm teruggeschroefd. Bij een daling van het hepcidine wordt er juist meer ijzer opgenomen.
Interessant idee
Die wetenschap leidde tot de vraag of de huidige standaardbehandeling niet beter kan. "We weten dat ijzertabletten de hoeveelheid ijzer in het bloed omhoog jagen. Het is best mogelijk dat de concentratie hepcidine daardoor stijgt, waardoor er vervolgens minder ijzer kan worden opgenomen. Dan haalt de dunne darm minder ijzer uit de tabletten en verlaat het meeste ijzer via de dikke darm het lichaam. We vonden het een interessant idee dat we zijn gaan testen bij een groep jonge vrouwen met ijzergebrek maar zonder bloedarmoede", zegt Dorine Swinkels.
Twee dagen op de rem
De onderzoekers zagen inderdaad dat de ijzerspiegels in het bloed stegen na inname van ijzertabletten. De stijging was hoger naarmate ze meer ijzer bevatten. Swinkels: "We zagen ook dat de lever tot 48 uur na het slikken van een ijzertablet meer hepcidine afgaf aan het bloed. Die hogere hepcidine-concentraties in het bloed beperken ongeveer twee dagen lang het inbouwen van ijzer in de rode bloedcel. Kortom: na de eerste ijzerpil werken de volgende ijzerpillen minder goed. Pas twee dagen later lijkt de situatie weer optimaal voor een nieuwe ijzerpil."
"Het meeste ijzer uit een tablet bereikt het beenmerg - en dus de rode bloedcellen - als iemand eenmaal in de twee dagen een tablet slikt van 40 tot 80 milligram ijzer. Het lijkt er dus op dat op maandag, woensdag en vrijdag voor het ontbijt een tablet van 40 - 80 milligram innemen de beste manier is om ijzergebrek te behandelen. Inmiddels zijn we al bezig met nieuw onderzoek waarmee we dit verder willen bewijzen", aldus Swinkels.
De resultaten van het onderzoek verschenen in Blood.
- Radboudumc
