Onderzoekers van het Maastricht UMC+ en Maastro Clinic hebben voor het eerst bewijs geleverd dat een combinatie van bestraling en een nieuwe vorm van immuuntherapie kankercellen effectief kan bestrijden.
Experimenten tonen aan dat wanneer beide therapieën worden toegepast, 75 procent van de tumoren verdwijnt. De onderzoekers starten binnenkort met een klinische studie, om deze nieuwe behandeling in de toekomst toegankelijk te maken voor patiënten. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Clinical Cancer Research.
De meeste patiënten die kanker hebben, komen te overlijden aan de gevolgen van uitzaaiingen. Over het algemeen zijn uitgezaaide tumoren niet te genezen. Huidige behandelingen, zoals chemotherapie, bestraling of zogeheten targeted drugs zijn voornamelijk gericht op het verlichten van klachten en het verlengen van de levensduur. Kankercellen krijgen de kans om zich te vermeerderen en uit te zaaien, omdat ze normaliter onzichtbaar zijn voor het eigen afweersysteem. De onderzoekers hebben in samenwerking met een Zwitserse firma een methode ontwikkeld om het afweersysteem te stimuleren om kankercellen aan te vallen en op te ruimen.
Immuunreactie
De behandeling start met bestraling van de primaire tumor. De straling veroorzaakt een flinke beschadiging aan die tumor. Hierdoor komen signaalstoffen vrij die worden herkend door het eigen afweersysteem. Naast de directe vernietiging van tumorcellen door de bestraling, wordt zodoende ook een immuunreactie opgewekt. "Deze immuunreactie is echter niet sterk genoeg om kankercellen en eventuele uitzaaiingen op te ruimen", zegt prof.dr. Philippe Lambin, hoogleraar radiotherapie. "Om kankercellen daadwerkelijk door het immuunsysteem te laten bestrijden, moeten we nog een ‘trucje’ toepassen."
Extra zetje
De meeste tumoren blijken één gezamenlijk kenmerk te hebben. Ze bevatten allemaal een specifiek herkenningspunt dat afwezig is in gezonde cellen. De ontwikkelde immuuntherapie bestaat uit een stofje dat zich precies aan dat stukje tumor vastbindt. Op die manier worden tumorcellen als het ware gemarkeerd en herkend door het afweersysteem. "De immuunreactie die al is opgewekt door de bestraling, wordt enorm versterkt na toediening van de gerichte immuuntherapie”, zegt Karen Zegers. Zij heeft samen met Nicolle Rekers het onderzoek uitgevoerd. Zegers: "Uiteindelijk bleek zelfs 75 procent van de tumoren volledig te verdwijnen in onze experimentele modellen."
"Onze studie levert voor het eerst bewijs dat we kankercellen effectief kunnen bestrijden met behulp van deze combinatietherapie", aldus Lambin. "Daarnaast tonen de nieuwste en nog niet gepubliceerde resultaten aan dat deze behandeling ook een effect heeft op tumoren die zich buiten het bestralingsgebied bevinden. Op deze manier zouden we dan ook niet alleen de levensverwachting kunnen verlengen, maar ook daadwerkelijk tumoren en hun uitzaaiingen kunnen genezen."
De wetenschappers gaan de combinatietherapie in de volgende fase van het onderzoek toepassen bij patiënten die een beperkt uitgezaaide vorm van kanker hebben.
- Maastricht UMC+
