Waarom lopen sommige mensen nog vrolijk rond terwijl half Nederland snottert of ziek in bed ligt? Onderzoekers van het UMC Groningen, Radboudumc en Harvard ontdekten dat de afweer van mensen tegen bacteriën en schimmels sterk kan verschillen. Ze vonden enkele genen die daarbij een rol spelen.
De onderzoekers gebruikten onder andere bloed van 200 gezonde vrijwilligers. Daaruit haalden ze de witte bloedcellen, de cellen van het afweersysteem. Die zijn blootgesteld aan verschillende bacteriën en schimmels. Daarna werd gekeken naar de reactie van de witte bloedcellen cellen op die ziekteverwekkers.
De reactie bestaat onder meer uit de productie van zogeheten cytokinen, eiwitten waarmee de cellen signalen doorgeven en die mede bepalen hoe het afweersysteem reageert op indringers. De reactie van acht verschillende cytokinen is gemeten.
Verschillende reactie
Verschillende mensen blijken heel verschillend te reageren op dezelfde ziekteverwekker. Daarnaast blijkt dat het soort cytokine dat reageert afhangt van het type ziekteverwekker.
Om erachter te komen hoe dat komt, is bij een deel van de onderzochte vrijwilligers een genetische analyse uitgevoerd, door te kijken naar de aanwezigheid van maar liefst vier miljoen genetische varianten. De genen van mensen verschillen onderling een klein beetje, en die verschillen kunnen een invloed hebben op de werking van bepaalde genen.
Gevoeliger voor schimmels
De analyse leverde een handvol varianten op die een verband lieten zien met een sterke of minder sterke reactie op bepaalde ziekteverwekkers. Het meest duidelijk voorbeeld was een genetische variant die de werking van het GOLM1-gen beïnvloedt. Cellen van vrijwilligers bij wie GOLM1 minder goed werkt, maakten minder van het cytokine interleukine-6 wanneer ze werden blootgesteld aan de schimmel Candida albicans. Door deze genetische variant zouden ze dus gevoeliger zijn voor een infectie met deze schimmel.
"Ons onderzoek laat zien dat het mogelijk is de reactie van mensen op een ziekteverwekker te bepalen en vervolgens uit te zoeken welke genen daarbij een rol spelen”, zegt Mihai Netea. Dat biedt mogelijkheden voor artsen. “Je zou via een genetische test kunnen inschatten hoe groot iemands risico is op een bepaalde infectie." En wanneer duidelijk is hoe precies de koppeling tussen genetische varianten en een verhoogde kans op infectie werkt, is het misschien mogelijk medicijnen te ontwikkelen die de afweer sterker maakt.
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in Nature Medicine.
- UMCG
