In het voorjaar en in de zomer lopen per maand naar schatting 300 thuisklussers ernstig tot zeer ernstig handletsel op, waarbij regelmatig een of meerdere vingers moeten worden geamputeerd.
Dit blijkt uit een landelijke steekproef door de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) in samenwerking met de opleidingscentra voor plastische chirurgie in negen grote ziekenhuizen. De ongelukken zijn voor een groot deel te wijten aan ondeskundig gebruik van apparatuur, maar ook aan onhandigheid en pech.
Vingers
De meest getroffen vingers bij een klusletsel blijken de duim en wijsvinger te zijn (respectievelijk 28 en 29 procent), gevolgd door de ringvinger en middelvinger (beide 22 procent). In 17 procent van de gevallen is er sprake van letsel aan meerdere vingers. In bijna vier van de tien gevallen betrof het klusletsel een zaagverwonding (cirkelzaag en kettingzaag), gevolgd door verwondingen met een stanleymes (14 procent).
In bijna 25 procent van de gevallen moesten als gevolg van het klusletsel één of meerdere vingers worden geamputeerd. "De ernst van een handletsel wordt helaas nog vaak onderschat", stelt plastisch chirurg Kim Wehrens, verbonden aan het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC). "Als handletsel niet goed wordt behandeld, leidt dit vaak tot langdurige arbeidsongeschiktheid of zelfs blijvende invaliditeit."
Onderzoek
De NVPC deed dit voorjaar onderzoek naar de ernst en aard van handletsels in negen grote ziekenhuizen. In de praktijk worden de gevolgen van klusletsels aan de hand in eerste instantie vaak nog onderschat. Bij doorverwijzing naar of directe behandeling door een gespecialiseerd plastisch chirurg blijken de gevolgen vaak ernstig.
Wehrens: "In een kwart van de gevallen praten we over geamputeerde of deels geamputeerde vingers en duimen. Daarnaast zien we veel pees- en zenuwletsels. Naar verwachting zullen veel mensen in de toekomst helaas restklachten overhouden, zoals minder kracht, minder beweeglijkheid of koude intolerantie door beschadigde zenuwen of pezen."
Vuurwerk
Onervarenheid en onhandigheid met gereedschap zijn in de meeste gevallen de oorzaak. Van de slachtoffers was 95 procent man, met een gemiddelde leeftijd van 50 jaar. Klusletsels komen het hele jaar voor, maar plastisch chirurgen zien een duidelijke piek tijdens de voorjaars- en zomermaanden.
"Opvallend is dat we tijdens de WK-weken ook weer vuurwerkslachtoffers zagen. Het leek een traditie te worden om vuurwerk af te steken als Nederland won. Dat leidde helaas ook weer tot de nodige ongelukken", vertelt Wehrens.
- Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie
