Schaamte over de klachten leidt ertoe dat mannen met zaadbalkanker hun bezoek aan de huisarts uitstellen. Het uitstel is medebepalend voor het stadium van de ziekte op het moment van diagnose. Dit blijkt uit een onderzoek dat is uitgevoerd in het UMC Groningen.
De huidige overlevingskansen voor zaadbalkanker zijn zeer hoog. Wanneer de diagnose pas in een laat stadium wordt gesteld, is een intensievere behandeling noodzakelijk. Dit leidt tot bijkomende klachten en uiteindelijk lagere overlevingskansen.
De onderzoekers wilden daarom weten hoeveel vertraging er optreedt voor de juiste diagnose wordt gesteld en welke factoren daarmee samenhangen. Ze maakten daarbij onderscheid tussen ‘patiëntvertraging’ (tijd tussen ontstaan klachten en eerste huisartsenbezoek) en ‘doktersvertraging’ (tijd die het duurt voor patiënt wordt doorverwezen naar een specialist). Zestig mannen die in het UMCG zijn gediagnostiseerd met zaadbalkanker vulden een vragenlijst in.
Jonge mannen
Dat schaamte leidt tot uitstelgedrag, komt mogelijk doordat zaadbalkanker vooral jonge mannen treft. Of patiënten wel of niet‘hadden gehoord van zaadbalkanker bleek geen aantoonbaar effect te hebben op de 'patiëntvertraging'. Ook het hebben van pijnklachten, verandering van het scrotum of het al dan niet beperkt zijn in het dagelijks functioneren, bleek niet van invloed.
Er zit echter een verschil tussen 'ervan gehoord hebben' en 'actuele kennis hebben'. Dat geldt ook voor het opmerken van veranderingen aan het scrotum. De mannen merken het wel, maar handelen vervolgens niet altijd direct. Harald Hoekstra: "We verwachten dat nauwkeuriger kennis van symptomen van zaadbalkanker de ziektebekendheid zal verhogen en mogelijk zal leiden tot eerder huisartsbezoek."
Doorverwijzing
Wat betreft de 'doktersvertraging' blijken onjuiste diagnoses een rol te spelen. Eerst kregen veel van de mannen de diagnose rugpijn, ontsteking van de bijbal of een niet-kwaadaardige zwelling van het scrotum. "Ik denk dat huisartsen bij lies- of scrotum klachten en bij lage rugklachten, vooral bij jongvolwassenen, altijd de mogelijkheid van zaadbalkanker in hun achterhoofd moeten houden", aldus Hoekstra. Daarnaast adviseert hij om huisartsen voortdurend te wijzen op het belang van echografie van de zaadballen, in combinatie met tumormarkeronderzoek.
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in PLOS One.
- UMCG
