Onderzoekers van de VU hebben honderden genen gevonden die invloed hebben op het tijdstip dat de puberteit begint en die het risico op verschillende soorten kanker veranderen.
Wanneer de puberteit begint varieert, maar binnen gezinnen is de variatie vaak minder sterk. Gegevens uit het Nederlands Tweelingen Register laten bijvoorbeeld zien dat verschillen tussen vrouwen wat betreft de leeftijd tijdens de eerste menstruatie sterk erfelijk zijn, waarbij genetische factoren meer dan 70 procent van de variatie verklaren.
Dankzij de analyses van genetische varianten over het hele genoom van 329.345 vrouwen, kon deze nieuwe studie 389 onafhankelijke genetische signalen voor de leeftijd bij aanvang van de puberteit bij vrouwen identificeren. Deze bevinding is daarna bevestigd bij nog eens 39.543 vrouwen die meedoen aan de deCODE studie in IJsland. Deze bevindingen werpen nieuw licht op de mechanismen die de aanvang van de puberteit reguleren.
Hoger risico op bepaalde vormen van kanker
De onderzoekers vonden ook dat een vroege aanvang van de puberteit samenhangt met een hoger risico op verschillende soorten kanker die gevoelig zijn voor geslachtshormonen later in het leven, waaronder borst-, eierstok- en baarmoederkanker bij vrouwen en prostaatkanker bij mannen. Deze verbanden bleven te zien na controle van de analyse voor lichaamsgewicht. Dit is belangrijk omdat lichaamsgewicht invloed heeft op zowel de aanvang van de puberteit als op het risico voor sommige vormen van kanker.
Directe causale verbanden
"Eerdere studies suggereerden al dat de aanvang van de puberteit verband hield met het risico op ziektes decennia later, maar tot nu toe was het niet duidelijk of dit verband bijvoorbeeld secondair was vanwege andere factoren zoals lichaamsgewicht. Wij vonden directe causale verbanden tussen vroege puberteit en toegenomen risico op kanker. Dit verband zou misschien verklaard kunnen worden door hogere niveaus van geslachtshormonen gedurende het leven, maar er is meer onderzoek nodig om te begrijpen welke mechanismen hier aan het werk zijn. We proberen deze verbanden te begrijpen en daarmee bij te dragen aan het voorkomen van ziektes op latere leeftijd", aldus onderzoeker John Perry.
De studie is gepubliceerd in Nature Genetics.
- VU medisch centrum
