Onderzoekers van het VUmc hebben een grensverleggende techniek ontwikkeld die kanker in een vroeg stadium kan opsporen in een druppel bloed.
De onderzoeksgroep van Tom Würdinger ontdekte dat bloedplaatjes van kankerpatiënten RNA (kopieën van delen van het DNA) van de tumor bevatten. Bloedplaatjes zorgen normaliter voor de stolling van het bloed, maar recent onderzoek laat zien dat bloedplaatjes ook een belangrijke rol vervullen in tumorgroei en uitzaaiing van kanker. De bloedplaatjes van patiënten met kanker bevatten unieke RNA-patronen die het mogelijk maken om gezonde individuen te onderscheiden van kankerpatiënten met een zekerheid van 96 procent.
Beter dan biopten en scans
Huidige opsporingmethoden voor kanker, zoals scans en klassieke weefselbiopten, kosten veel tijd, zijn moeilijk uit te voeren en duur. Daarnaast is het afnemen van weefsel bij patiënten belastend, terwijl met CT-scans alleen vrij grote tumoren op te sporen zijn. De mogelijkheid om via het bloed tumoren te detecteren, genaamd ‘liquid biopsies’, is een enorme vooruitgang voor de (vroeg)diagnostiek van kanker.
Veel informatie in RNA-profielen
Het bleek mogelijk het RNA-profiel in bloedplaatjes van kankerpatiënten te koppelen aan het orgaan waar de tumor is ontstaan: in het orgaan waarin het ontdekt is, of dat het een uitzaaiing is. De bloedplaatjesprofielen kunnen ook helpen te bepalen welk type therapie het beste is. Dit is namelijk afhankelijk van de mutaties in het DNA van de tumor. Het is bovendien mogelijk tijdens de behandeling van kanker op verschillende momenten door metingen in het bloed te zien of de behandeling effectief is.
Bloedtest over 5 jaar beschikbaar
Würdinger: "We werken momenteel aan een snel toepasbare bloedtest. Deze is naar verwachting in 2020 beschikbaar. De nieuw ontwikkelde techniek is getest op de meest voorkomende tumortypes en is daarmee breed toepasbaar. Daarnaast vormt de techniek een innovatieve combinatie van krachtige computeralgoritmes met de diagnostiek van kanker via het bloed."
De ontdekking is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Cancer Cell.
- VU medisch centrum
