Het binnenkrijgen van te weinig vitamine A tijdens de zwangerschap leidt waarschijnlijk tot een verminderde afweer bij de kinderen, wanneer die volwassen zijn. Dat concluderen onderzoekers van het VU medisch centrum.
De onderzoeksresultaten worden gepubliceerd in het tijdschrift Nature. De Amsterdamse onderzoeksgroep van Reina Mebius hebben in samenwerking met binnen- en buitenlandse onderzoeksgroepen voortplantingsexperimenten met muizen uitgevoerd.
In hun artikel beschrijven de hoofdonderzoekers Serge van de Pavert van VUmc (nu werkzaam bij het Hubrecht Instituut) en Manuela Ferreira van het Institute for Molecular Medicine in Lissabon hoe vitamine A in het embryo de ontwikkeling van lymfeklieren beïnvloedt. Lymfeklieren staan centraal in het afweersysteem en zijn essentieel om een afweerreactie te initiëren en te coördineren.
Verstoorde ontwikkeling
Uit het onderzoek blijkt dat bij drachtige muizen een te lage inname van vitamine A door de moeder, in de embryo's leidt tot een verstoorde ontwikkeling van de lymfeklieren. Doordat die klein blijven, krijgen volwassen dieren te maken met een sterk verminderde werking van het afweersysteem.
Dat komt door de werkzame stof, retinolzuur, die wordt gemaakt uit vitamine A. Als daarvan meer beschikbaar is tijdens de zwangerschap, worden de lymfeklieren van de nakomelingen groter, waardoor tijdens volwassenheid de afweer efficiënter verloopt.
"Wanneer bijvoorbeeld virussen het lichaam binnendringen, wordt de afweer hiertegen in een lymfeklier in gang gezet", legt Mebius uit. "Daar worden de afweercellen van het lichaam aangezet om uiteindelijk het virus te verwijderen. We zien dat in een kleinere lymfeklier de kans kleiner is dat de afweercellen de virussen herkennen en dat het dus langer duurt om het virus op te ruimen."
Vis en margarine
Vitamine A zit onder meer in groenten, vis, lever en margarine. Van vitamine A was al bekend dat het belangrijk is voor de werking van het afweersysteem in de darmen en dat het ook betrokken is bij de embryonale ontwikkeling van het afweersysteem.
De afweer van een nakomeling lijkt bij een tekort aan vitamine A bij voorbaat een achterstand te hebben. Mebius: "Je afweersysteem wordt dus mede bepaald door wat je moeder gegeten heeft. Dit is vooral problematisch in gebieden met ondervoeding."
- VU medisch centrum
