Gezond op reis. Kan ik dit eten?

Getty Images

Het eten van exotische delicatessen in het buitenland is onderdeel van het vakantieplezier. Eén nadeel: de kans op een darminfectie, buikpijn of diarree neemt toe. Het goede nieuws is dat veel van deze ellende te voorkomen is.

Op reis in het buitenland krijgen veel mensen last van hun darmen, naar schatting 30 tot 50 procent van de vakantiegangers. De oorzaak is meestal een besmetting met bacteriën, en soms met virussen of parasieten. Vooral in (sub)tropische landen is het vaak raak, omdat bacteriën en virussen goed gedijen in de warmte. Bovendien zijn de hygiënische omstandigheden in deze landen minder goed dan wat wij in de westerse maatschappij gewend zijn. De meeste mensen krijgen alleen diarree en buikkrampen. Soms komt er misselijkheid en braken bij kijken. Heel vervelend, maar gelukkig is het meestal na een paar dagen over.

Risico: rauw fruit en groente

Een rauwkostsalade of tropisch vers fruit: het is erg lekker. Maar juist op rauwe en onverhitte voedingsmiddelen hebben bacteriën vrij spel. Hoe jammer ook, eet het dus liever niet als de salades of het fruit voorgesneden te koop liggen. Tijdens een goedkope all-inclusive-vakantie in een warm land kun je het saladebuffet misschien beter overslaan. Schil je fruit en rauwkost zelf en was je ze met flessenwater, dan kun je het natuurlijk wel eten.

Risico: water

In de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland, Canada en Singapore kun je water uit de kraan drinken, maar kan de smaak soms wat zouter zijn dan je gewend bent, of je proeft een chloorsmaak. In Oost-Europa (Polen, Hongarije) en op de Balkan (Griekenland, Roemenië en Bulgarije) is het kraanwater niet veilig. Ook in Turkije, Azië, Afrika en Zuid-Amerika kun je het water uit de kraan beter niet drinken. Gebruik daar ook geen ijsklontjes in drankjes. Die worden immers van kraanwater gemaakt. En let erop dat het fleswater dat je bestelt, pas aan tafel wordt geopend. Gebruik ook in de badkamer flessenwater voor het poetsen van de tanden of het innemen van medicijnen.

Risico: ijsjes

IJs eten in warme en tropische landen is vaak geen goed idee. En dat geldt zeker voor onverpakt schepijs uit vitrines of karretjes. De basis is melk of room, en dat is een heerlijke voedingsbodem voor bacteriën, zeker als het ijs net niet koud genoeg bewaard wordt. Koop dus liever voorverpakt ijs. En als je bijvoorbeeld in Italië, het ijsland bij uitstek, een ijsje wilt kopen, sluit dan liever aan in de rij van een drukbezochte ijssalon. Dat is veiliger dan dat je ijs koopt bij dat leuke karretje dat al uren op een zonnig plein staat.

Risico: vlees, vis en schaaldieren

Bacteriën houden van eiwitrijk voedsel. Dus ze nestelen zich graag op vlees, vis, schaal- en schelpdieren. Gaar is het toverwoord! Lauw of rauw voedsel en halfgare biefstuk is in een warm of tropisch land echt uit den boze. Alleen in landen als Japan, waar hygiëne zeer hoog in het vaandel staat, kun je sushi of sashimi (rauwe vis) eten. Maar doe dat alleen bij eetgelegenheden waar je veel, liefst ook lokale, klanten ziet. Ben je op de camping en gaat de barbecue aan? Verhit het vlees door en door, laat het rauwe vlees niet naast de barbecue liggen en gebruik een andere tang, andere borden en ander bestek voor het rauwe vlees.

Risico: streetfood

Het heerlijke en authentieke eten in Thailand, Turkije of Maleisië wil je hoogstwaarschijnlijk niet missen. Het zou zonde zijn als je je – uit angst voor een infectie – beperkt tot restaurants met een toeristenmenu. En zelfs dat is geen garantie; Je kunt in de duurste restaurants en hotels ziek worden. Als je op straat eet, let er dan op hoe druk het rond de eetkraam is. Staan er meerdere lokale klanten, dan is dat een goed teken.

Ziek! En dan?

Het goede nieuws: meestal gaat de diarree vanzelf in een paar dagen over. Doe rustig aan, zorg dat je in de buurt van een toilet blijft en drink veel. Vergeet geen zout in te nemen, zeker als u in een warme omgeving verblijft. Drink bouillon of eet wat zoute crackers of chips. In de reisapotheek kunt je ORS meenemen, dat is een mengsel van suikers en zouten. Het zorgt ervoor dat vocht snel wordt opgenomen in het lichaam.

Een stoppend medicijn is soms (bijvoorbeeld bij een vliegreis) een uitkomst, maar eigenlijk is het niet aan te raden. Diarree heeft namelijk een functie: de ziekmakende bacteriën moeten het lichaam uit. Als de diarree langer dan een paar dagen aanhoudt, als je koorts hebt of als je merkt dat je suf wordt: raadpleeg een arts. Heb je reisgenoten, dan kan het verstandig zijn dat zij (indien mogelijk) gebruikmaken van een ander toilet om besmetting te voorkomen. Gebruik in elk geval geen gezamenlijke handdoeken en serviesgoed en was de handen goed met heet water en zeep na elk toiletbezoek. Blijven de klachten na de vakantie aanhouden, bezoek dan de huisarts. Je kunt bijvoorbeeld last hebben van een parasiet.

Eng eten

Stierenballen, cavia, krokodil, hersenen en sprinkhanen. Op vakantie kun je de gekste dingen op het menu tegenkomen. Ook al griezel je misschien bij het idee, 'gevaarlijk eten' is het niet. Eet deze gerechten alleen als ze goed gaar en goed heet zijn en als ze worden opgediend in een drukbezocht restaurant.

Er zijn gerechten die echt gevaarlijk zijn. De Japanse fugu of kogelvis bijvoorbeeld, want deze vis bevat in de organen een gif dat 1250 keer sterker is dan cyanide. Eet het alleen als je weet dat de kok zeer ervaren is in de bereiding.