'Sommige mensen zijn (extreme) avondmensen'
Goede vraag! In deze rubriek gaat Gezondheidsnet op zoek naar het antwoord op veelgestelde vragen. Deze keer: Waarom slapen sommige mensen van zondag op maandag slecht?
Monique Vlak, neuroloog en slaapspecialist Haaglanden MC:
"Sommige mensen zijn (extreme) avondmensen en gaan doordeweeks relatief laat naar bed. In de loop van de week bouwen ze een slaaptekort op. In het weekend gaan deze late slapers vaak nog later naar bed dan doordeweeks, omdat ze kunnen uitslapen. Maar op maandag moeten zij er weer vroeg uit, waardoor er een brute overgang plaatsvindt. Daarnaast kunnen avondmensen sowieso minder goed schakelen - tussen de werkweek en het weekend - dan ochtendmensen.
Dat is een reden waarom bepaalde personen van zondag op maandag slecht slapen. De andere reden is dat er gewoon een verschil zit tussen vrij zijn en werken. Voor sommige mensen is werk toch een stressfactor. Zij hebben de neiging tot piekeren, waardoor ze meer moeite hebben met in slaap vallen. Dat is vergelijkbaar met wanneer je morgen moet vliegen of een toets hebt. Je bent dan veel in je hoofd bezig."
Gedrag beïnvloeden
"Wat je eigenlijk wil is een soort cooling down periode tussen de drukke dag en rustige nacht. Door je waakgedrag te beïnvloeden, kan je beter inslapen. Het werkt namelijk niet als je doorrent, in bed gaat liggen en verwacht meteen in slaap te vallen."
Tips voor een betere nachtrust
- Het is belangrijk om een ritme te houden - zowel doordeweeks als in het weekend. Zorg dat je niet meer dan een uur verschil hebt tussen je doordeweekse bedtijd en die in het weekend.
- Voor de mensen die merken dat hun hoofd vol zit met taken die ze de volgende dag moeten doen, is het handig om een uur of half uur voor het slapen een to do-lijst te maken. Omdat je het hebt opgeschreven, kan je deze zaken makkelijker van je af laten glijden.
- De algemene slaapadviezen ken je waarschijnlijk al: zorg voor een donkere en rustige kamer, die niet te warm is. Neem een warme douche een uur voor het slapen en vermijd koffie en alcohol als je slecht slaapt.
- Wat soms ook helpt zijn ontspanningsoefeningen, zoals ademhalingsoefeningen of mindfulness. Luister bijvoorbeeld naar blauwe ruis of andere rustgevende geluiden.
Heb jij ook een goede vraag? Stuur ons een mail.