Stoppen met slaapmiddelen of antidepressiva

Slaap- en kalmeringsmiddelen: 4 tips van Marielle Brenninkmeijer van Tactus Verslavingszorg

1. Zoek hulp

"Veel mensen willen wel stoppen met benzodiazepines (slaap- en kalmeringsmiddelen), maar slechts een deel zoekt hulp. Dat kan bijvoorbeeld via het hulpprogramma www.benzodebaas.nl. Van de patiënten die dit programma helemaal volgen, kan 65 procent na vier maanden zonder pillen. Van de mensen die het zonder deze hulp proberen, slaagt maar een kwart erin om de pillen te laten staan."

2. Stop niet acuut

"Doe je dat wel dan kun je heftige ontwenningsverschijnselen krijgen: hoofdpijn, trillerigheid, zweten, moeite met praten, benauwdheid, spierpijn… Als je onder begeleiding afbouwt, zijn de ontwenningsverschijnselen minder sterk of helemaal afwezig. De huisarts kan hier ook bij helpen."

3. Leer slapeloosheid en angst hanteren

"Met ontspanningsoefeningen, slaaptechnieken en tips tegen piekeren kun je leren hier anders mee om te gaan."

4. Krijg grip op psychische problemen

"Soms komen dieperliggende angsten of stoornissen naar voren als mensen stoppen met hun pillen. Die psychische problemen liggen vaak aan de basis van het besluit om slaap- of kalmeringsmiddelen te gaan gebruiken. Zoek hulp om ermee om te gaan, anders is het veel lastiger om met de medicijnen te stoppen."

Antidepressiva: 3 tips van Claudi Bockting,  psychotherapeute en adjunct-hoogleraar klinische psychologie  aan de Rijksuniversiteit Groningen

1. Stel de hamvraag

"Heb ik die pillen echt nodig? Dat is de vraag waar het om draait. Overleg met de huisarts of psychiater of je de antidepressiva nog steeds of weer nodig hebt. Helaas kunnen artsen niet per patiënt voorspellen wie baat zal hebben bij antidepressiva. Hopelijk kan dat over een paar jaar wel, op basis van onderzoek dat nu gaande is. Sommige mensen moeten misschien hun leven lang antidepressiva slikken. Anderen kunnen beter afbouwen in combinatie met psychologische training (preventieve cognitieve training). Of ze kunnen de pillen het best combineren met zo’n training."

2. Denk ook aan cognitieve gedragstherapie

"Sommige mensen die meerdere depressies hebben doorgemaakt, hebben baat bij cognitieve gedragstherapie. Bespreek ook deze mogelijkheid met de arts. De therapie is er vooral op gericht negatieve gedachten te herkennen en te veranderen, en beschermt tegen een terugval. Lange tijd werd gedacht dat mensen depressief worden door ‘grote’ levensgebeurtenissen: een chronische ziekte, de dood van de partner. Die maken de kans op het ontstaan van een eerste depressie inderdaad groter, maar we weten nu dat terugkerende depressies ook opgewekt worden door kleine tegenvallers: een lekkage, afspraken die niet doorgaan. Zelfs een lekke band kan iemand uit zijn evenwicht halen."

3. Stop niet op eigen houtje

"Overweeg je af te bouwen, doe dit dan alleen maar onder medische begeleiding. Je kunt namelijk last krijgen van onttrekkingsverschijnselen die lijken op de symptomen van een depressie: griepachtige klachten, zweten, hartkloppingen, lusteloosheid, angstaanvallen. Daardoor gaan veel mensen toch weer pillen slikken, ook als dat niet echt nodig is. Ze denken dan dat ze niet zonder kunnen. Het helpt als je een goed afbouwschema hebt en als een arts kan uitleggen waar je klachten vandaan komen."