Moe door de kissing disease
De kenmerken van de ziekte van Pfeiffer wisselen erg per leeftijd. Veel kinderen komen de ziekte door zonder er iets van te merken. Wat moet je doen als jouw kind wél klachten ervaart?
Vooral jongeren krijgen de ziekte van Pfeiffer, maar ook jonge kinderen en tieners kunnen ermee besmet raken. Het is een vermoeidheidsziekte die lang aan kan houden. Een klein gelukje: als je de ziekte éénmaal hebt doorgemaakt, kan je niet nog eens besmet raken.
Wat is de ziekte van Pfeiffer?
De ziekte van Pfeiffer wordt veroorzaakt door een virus. Dit virus heet het Epstein-Barr virus en komt voor in speeksel. Het virus wordt van mens op mens overgebracht door direct contact, zoals zoenen. De Engelsen noemen het ook wel ‘kissing disease’. Kinderen kunnen het aan elkaar op school doorgeven, bijvoorbeeld door het kauwen op potloden of pennen. De tijd tussen besmetting en de eerste ziekteverschijnselen kan variëren van 4 dagen bij jonge kinderen tot 8 weken bij jongvolwassenen. Tot 18 maanden na een actieve infectie kunnen kinderen besmettelijk zijn.
Symptomen
Jonge kinderen hebben vaak geen last van de ziekte van Pfeiffer. Als er wel klachten zijn, kan er sprake zijn van lusteloosheid, moeheid en hangerigheid. Later krijgen ze last van een ontstoken keel of een longontsteking. Het kan zijn dat je kind last heeft van huiduitslag. Vaak verloopt deze periode mild en knappen kinderen snel op. Pas op: als je kind er geen last meer van heeft, is de ziekte nog wel besmettelijk voor zijn omgeving.
Tieners en adolescenten
Oudere kinderen worden veel zieker van de ziekte van Pfeiffer. Zij hebben symptomen die over het algemeen bekend staan als gevolg van Pfeiffer. Tieners en adolescenten hebben last van:
- Vermoeidheid
- Lusteloosheid
- Hoofdpijn
- Hoog oplopende koorts
- Keelontsteking
- Lymfklierzwellingen in hals en nek
Door de keelpijn, hoge koorts en klierzwellingen voelt je kind zich heel beroerd. Hij kan last hebben van vage buikpijn aan de linkerkant: dit komt omdat soms de milt opzwelt. Het is mogelijk dat de lever wordt geraakt door de ziekte, dan kleurt het oogwit van je kind iets geel.
De keelontsteking en de koorts houden soms wel twee tot drie weken aan. Daarna zakt het langzaam af. Bij een aantal kinderen ontstaat een langdurige moeheid die wel maanden of jaren aan kan houden. Bij anderen vlamt de moeheid weer op na een drukke periode of veel stress.
Diagnose
De dokter kan zien of je kind de ziekte van Pfeiffer heeft door zijn bloed te testen. Als er antistoffen tegen het Epstein-Barr virus aanwezig zijn, weet je dat het om Pfeiffer gaat. Daarnaast veroorzaakt het virus vaak een verandering in de witte bloedcelverdeling in het bloed. Er komen dan cellen in het bloed voor die typisch zijn voor Pfeiffer. Een laborant kan deze cellen herkennen. Als de lever bij de ziekte betrokken is, uit zich dat in verhoogde waarden van leverenzymen in het bloed.
Behandeling
De ziekte van Pfeiffer is een virusinfectie. Dat betekent dat antibiotica of andere medicijnen niet werken. Als een kind met de ziekte van Pfeiffer wel antibiotica voorgeschreven krijgt, is er een grotere kans op een jeukende huiduitslag.
Vanwege de koorts en de keelontsteking hebben kinderen met Pfeiffer vaak geen eetlust. Koude dranken, vruchtensap of appelmoes is vaak wel prettig voor je kind. Als de keel zo gezwollen is dat slikken voor je kind heel moeilijk wordt, kan je met de huisarts overleggen welke maatregelen genomen kunnen worden. Paracetamol kan de klachten van keelpijn en koorts verlichten.
Snel weer alles doen?
Als je kind zich weer goed voelt en hij geen koorts en keelontsteking meer heeft, mag hij weer naar school. Dit kan de eerste dagen flink tegenvallen: veel tieners worden afgemat door de ziekte van Pfeiffer en zijn na een schooldag flink uitgeput.
Met name contactsporten brengen een groter risico met zich mee. Als je kind een klap krijgt tegen de (nog opgezwollen) milt, kan deze scheuren. Daarom adviseert de dokter meestal om de eerste drie maanden nadat een kind de ziekte van Pfeiffer heeft gehad, niet aan contactsporten te doen.
Besmetting
Overdracht vindt plaats via speekselcontact door bijvoorbeeld zoenen, via handen of voorwerpen (o.a. bestek of beker van patiënt) en niet via speekseldeeltjes in de lucht. Let dus goed op hygiëne en probeer nauw contact te vermijden. Denk hierbij aan de besmettelijkheid die tot 18 maanden kan duren!
Immuun na Pfeiffer
Het doormaken van de ziekte van Pfeiffer geeft een levenslange immuniteit. Als je de ziekte op de basisschool hebt doorgemaakt, kan je als tiener geen Pfeiffer meer krijgen (ook als je niet weet dat je het hebt doorgemaakt). Ongeveer de helft van de kinderen is voor hun zesde jaar al met het virus besmet geraakt.
Dit artikel is goedgekeurd door Dr. J.M. de Bont, kinderarts-kinderneuroloog in UMC Utrecht.
Laatst herzien op
