Mijn dochter van bijna 4 jaar slaapt heel slecht. Als ze om 20.00 uur naar bed wordt gebracht, dan is ze altijd om 23.00 uur weer wakker. We leggen haar weer terug in haar bed, maar als wij inmiddels slapen wordt mijn dochter weer wakker. Ze zegt dat ze bang is, maar ze weet niet waarvoor. Wat kunnen we doen?
Ali
Herman van Tinteren, kinderarts:
Slaapproblemen komen bij kinderen van alle leeftijden geregeld voor. Daarbij heeft iedere leeftijdsgroep zijn eigen oorzaken en de aanpak van een kind dat moeilijk inslaapt of dat geregeld wakker wordt is daarom ook per leeftijd verschillend.
Bij deze vraag gaat het om een meisje van 4 jaar dat na het inslapen weer wakker wordt. Voor het gemak ga ik er maar even vanuit dat er geen medische problemen zijn, die het slapen beïnvloeden. Het is duidelijk dat als kinderen ziek zijn of pijn hebben wat het slapen beïnvloedt er een hele andere benadering moet zijn.
Als kinderen wakker worden is dat vaak rond 23.00 uur. Dat heeft te maken met de verschillende fasen waarin de slaap verloopt. Na een eerste periode waarin met name een hele diepe slaap voorkomt, komen zowel ouderen als kinderen af en toe met hun slaap wat meer aan de oppervlakte. Dat is helemaal niet erg omdat je daarna meestal weer doorslaapt. Als kinderen echter wakker worden, en niet meer inslapen is er een probleem. Ze zullen aan hun ouders laten merken dat ze wakker zijn en als die daarop al te positief reageren telkens als ze het weer meemaken laten horen dat ze wakker zijn. Ieder kind vindt het nu eenmaal fijn als één van de ouders even gezellig langs komt in de avond of nacht.
Elk gedrag dat wordt beloond heeft de neiging om te blijven voorbestaan, maar gedrag waarop geen reactie komt of waarop negatief wordt gereageerd, zal de neiging hebben om op te houden. Als het meisje dus een positieve reactie ervaart omdat ze een gezellig praatje krijgt, of een beetje mag drinken, dan zal dat de reden zijn dat ze ook de volgende dag weer roept dat ze wakker is. Wordt er echter niet of heel kort en afstandelijk gereageerd dan is dat reden om maar weer te gaan slapen omdat er door wakker te blijven niets mee wordt bereikt.
Zoiets gaat niet ineens en kinderen zullen hardnekkig volhouden, omdat het eerst wel heeft gewerkt. Het is daarom erg belangrijk om consequent te blijven en niet zo nu en dan toe te geven, omdat dan weer alles van voren af aan begint. Soms is begeleiding door een kinderpsychologe nodig omdat ouders met het gedrag van hun kind vastlopen. Vaak echter volstaan dit soort adviezen.
Slaappillen of dranken die kinderen slaperig en suf maken worden nooit voorgeschreven aan deze jonge leeftijdsgroep.
Meer over slapen en slaapproblemen is te lezen op de website: www.mijnkinderarts.nl bij http://www.mijnkinderarts.nl/thuis-en-school/slaapproblemen.htm
Herman van Tinteren werkte dertig jaar als algemeen kinderarts in ziekenhuis Tergooi. Daarnaast schreef hij meerdere boeken over kindergeneeskunde. Inmiddels beantwoordt hij geen expertvragen meer voor Gezondheidsnet. Je kunt je vraag wel stellen aan kinderarts Carole Lasham.
Heb je ook een vraag? Stel deze dan aan een van onze experts. Ga met spoedeisende vragen altijd naar je huisarts, daarvoor zijn de experts niet de aangewezen persoon. Ze stellen ook geen diagnoses. De overige voorwaarden vind je hier.
