Hypersomnie, extreme slaperigheid

Getty Images

Ben je overdag zo slaperig dat je je ogen amper kunt openhouden? Val je wel eens in slaap op je werk? Of slaap je ’s nachts prima, maar heb je daarnaast toch nog een middagdutje nodig? Dan kan er sprake zijn van de slaapstoornis hypersomnie.

Mensen met hypersomnie zijn niet af en toe moe na een slechte nacht of zware inspanning. Ze zijn gedurende een langere periode zo extreem slaperig dat ze overdag regelmatig een dutje moeten doen of spontaan wegvallen.

Dat gebeurt niet alleen als ze rustig op de bank zitten of even gaan liggen. Patiënten vallen soms juist in slaap op een ongelegen moment. Midden in een vergadering, als ze aan het eten zijn, op de fiets of tijdens het autorijden. Ze kunnen dit niet tegenhouden.

Oorzaken

Hypersomnie kan een symptoom zijn van een andere slaapstoornis. Bovendien kunnen andere aandoeningen tot hypersomnie leiden. Ook erfelijkheid kan een rol spelen: in bepaalde families komt overmatig slaperig zijn vaker voor. Hypersomnie waarvan de oorzaak onbekend is, wordt idiopathische hypersomnie genoemd.

Mogelijk oorzaken van extreme slaperigheid zijn:

apneu
slapeloosheid
narcolepsie
depressie
gebruik van medicatie
restless legs syndrome
fibromyalgie
multiple sclerose (MS)
ziekte van Pfeiffer
hoofdletsel
neurologische problemen
drugs- of alcoholmisbruik

Klachten

Overmatige slaperigheid belemmert je in het dagelijks leven. Patiënten voelen zich moe, maar kunnen ook geheugenproblemen en depressieve symptomen krijgen en kampen met hoofdpijn. Vaak leidt het tot problemen met werken of studeren. De omgeving heeft niet altijd even veel begrip voor patiënten. Soms worden ze als lui of ongemotiveerd gezien.

Bij hypersomnie kan er zogenaamd ‘automatisch gedrag’ optreden: je gaat dingen zo op de automatische piloot doen, dat je je niet bewust bent van je handelen of je gebeurtenissen niet meer herinnert.

Behandeling

Als de onderliggende oorzaak duidelijk is, kan die in een aantal gevallen aangepakt worden. Bij idopathische hypersomnie is alleen symptoombestrijding mogelijk. Bijvoorbeeld met (stimulerende) medicijnen die je gedurende de dag wakker houden.

Desondanks hebben veel hypersomniepatiënten behoefte aan meer uren slaap dan anderen. Het kan helpen om vroeger naar bed te gaan en alcohol en cafeïnehoudende producten zoals koffie te laten staan. Op vaste tijden een 'powernap' inlassen voorkomt bij sommige mensen dat ze op onhandige momenten in slaap sukkelen.

Auteur