Bestaat een 'schoonheidsslaapje' echt?

Wie na een doorwaakte nacht 's morgens in de spiegel kijkt, weet dat je van onvoldoende slaap niet knapper wordt. Slecht slapen zorgt voor donkere kringen en wallen tot op je knieën. Maar is het omgekeerde ook het geval? Oftewel: word je van meer slaap mooier?

Slecht slapen trekt zijn wissel op je gezondheid. Zo wordt te weinig slapen in verband gebracht met hart- en vaatziekten, geheugenproblemen, stemmingswisselingen, overgewicht, diabetes en depressie. Ook in je uiterlijk zie je het terug:

• Een vale huid
• Donkere kringen en wallen onder je ogen
• Rode of gezwollen ogen
• Hangende oogleden
• Fijne lijntjes en rimpels rond je mond
• Een glazige blik

Dat al het bovenstaande je niet aantrekkelijker maakt, is zelfs wetenschappelijk onderzocht. Zo toonden onderzoekers, onder wie de Nederlandse slaapdeskundige Eus van Someren, in een kleine studie aan dat proefpersonen al na één doorwaakte nacht als minder aantrekkelijk worden gezien. De onderzoekers lieten van 23 volwassenen tussen de 18 en de 31 jaar foto's maken. De eerste keer na acht uur slaap, de tweede keer na een nachtje van 5 uur, gevolgd door meer dan een etmaal verplicht wakker blijven. Rokers en drinkers mochten niet meedoen. Ze vroegen vervolgens 65 studenten van het Zweedse Karolinska Instituut om de foto's te vergelijken. De studenten oordeelden dat de proefpersonen 20 procent vermoeider oogden en 4 procent minder aantrekkelijk. Daarnaast vonden de studenten dat de proefpersonen er ongezonder uitzagen dan op de foto's na 8 uur slaap.

Droevig en vermoeid

Een paar jaar later fotografeerden onderzoekers van het Zweedse Karolinska Instituut 10 proefpersonen 's middags om 14.30 uur. De eerste foto werd genomen na een goede nacht slaap. Op de tweede foto hadden de proefpersonen slechts 5 uur geslapen, na eerder 31 uur wakker te zijn gehouden. De 40 respondenten die de foto's beoordeelden, constateerden dat bij de tweede foto's de oogleden van de proefpersonen meer hingen, de gezichten mat en vermoeid oogden en de mondhoeken hingen. Ook zagen ze meer lijntjes en rimpels in het gezicht, rode en gezwollen ogen en kringen onder de ogen. Bovendien vonden ze dat de proefpersonen er met slaaptekort over het algemeen 'droeviger' uitzagen, met een glazige blik in vergelijking met de eerste, uitgeslapen foto.

De conclusie

Het is dus - zij het kleinschalig - wetenschappelijk bewezen dat je slaaptekort terugziet in je uiterlijk. Maar is er ook steun uit de wetenschap dat het concept schoonheidsslaapje echt bestaat? Onderzoeker en hoogleraar psychologie Richard Wiseman, tevens auteur van het boek Nachtrust, geeft daar in Scientias Magazine antwoord op:  "De menselijke huid ziet er glad en stevig uit dankzij de proteïne collageen,” vertelt Wiseman. “Naarmate we ouder worden, neemt de hoeveelheid collageen in ons lichaam af, waardoor onze huid rimpelig en slap wordt. Als we meerdere nachten te kort slapen, geeft ons lichaam het stresshormoon cortisol vrij. Dit hormoon voorkomt de productie van collageen, wat leidt tot een ongezond ogende huid, fijne rimpels en donkere wallen onder onze ogen."

De collageenproductie en het celvernieuwingsproces vinden sowieso voornamelijk 's nachts plaats. Laatstgenoemde zelfs acht keer sneller dan overdag. Dat proces is belangrijk voor het huidherstel, denk aan de schade in je DNA door de UV-stralen die je overdag hebt opgelopen.