Slaapgebrek is typisch iets van deze tijd. Om te proberen de vicieuze cirkel van slaaptekort te doorbreken, grijpen mensen massaal naar de slaapmiddelen. Maar die middelen doen vaak meer kwaad dan goed.
In Nederland nemen ongeveer 750.000 mensen elke avond een slaapmiddel tegen langdurige slapeloosheid. Ongeveer 300.000 mensen doen dit langer dan drie maanden en zijn chronische gebruikers van slaapmiddelen. Daarmee is slapeloosheid een onderschat probleem voor de volksgezondheid.
Meest gebruikte slaapmedicatie
De meest voorgeschreven slaapmedicijnen zijn oxazepam (merknaam Seresta) en temazepam (merknaam Normisom). Deze medicijnen vallen onder de zogenaamde benzodiazepinen, een verzamelnaam voor medicijnen met kalmerende eigenschappen. De meeste kalmerings- en slaapmiddelen behoren tot deze groep.
Benzodiazepinen hebben een positieve werking op korte termijn, maar werken na langdurig gebruik zeer verslavend. Vooral vrouwen en ouderen blijken relatief veel slaap- en kalmeringsmiddelen te gebruiken. De groep 'benzoverslaafden' is bij hen dan ook het grootst.
Afkicken moet geleidelijk en onder goede begeleiding gebeuren. Dan nog lukt het bij slechts de helft van de mensen die aan slaapmiddelen verslaafd zijn om echt te stoppen met de medicijnen.
Bijwerkingen
De negatieve bijwerkingen van slaapmiddelen (benzodiazepinen) zijn groot en ronduit gevaarlijk. Slaappillen maken je suf en traag en veroorzaken spierzwakte.
Ook heb je geen coördinatie- en concentratievermogen meer en treedt geheugenverlies, gewenning en verslaving op. Je functioneren overdag verslechtert, net als je rijvaardigheid. Van ouderen die slaapmiddelen nemen, is bekend dat ze vaker vallen en een heup breken.
Van oxazepam en temazepam weten we verder dat het je vermogen tot dromen uitschakelt. De middelen helpen je angsten te onderdrukken, die je anders zouden beletten om rustig in te slapen.
Het is niet bekend wat de gevolgen zijn als je langere tijd niet droomt, maar vast staat dat dromen een cruciale functie vervullen bij het verwerken van je emoties.
Ontwenningsverschijnselen
Ook de ontwenningsverschijnselen na het stoppen met slaapmedicijnen zijn groot. Een opsomming: hartkloppingen, angstaanvallen, prikkelbaarheid, gejaagdheid, spiertrekkingen, trillingen, harde gespannen spieren, diarree, duizeligheid, overgevoeligheid voor licht, geluid of aanraking, brandende huid, interesseverlies, concentratiestoornis, verminderde eetlust, misselijkheid, hoofdpijn, wazig zien én - hoe ironisch! - vermoeidheid en slapeloosheid.
De gangbare slaapmedicijnen waar we een beroep op doen wanneer we een goede nachtrust willen, doen dus uiteindelijk vaak meer kwaad dan goed.
