Slechts één op de veertien reumapatiënten bewaart zijn of haar dure medicijnen op de juiste temperatuur. Dat blijkt uit onderzoek van het UMC Utrecht en de Sint Maartenskliniek in Nijmegen.
Voor de productie, de opslag en het vervoer van de medicijnen gelden strikte richtlijnen. Maar als de medicijnen de apotheek eenmaal uit zijn, is onbekend hoe patiënten er in de praktijk mee omgaan. De manier waarop zij hun geneesmiddelen bewaren kan van invloed zijn op de werking.
Om zicht te krijgen op de bewaarcondities thuis brachten onderzoekers een chip aan op de doosjes met geneesmiddelen, namelijk TNF-alfa-remmers, van 255 reumapatiënten. Die chip registreerde constant de temperatuur. Slechts 17 patiënten (7 procent) lukte het om de middelen thuis te bewaren volgens het advies van de fabrikant: tussen de 2 en 8 graden Celsius. Ruim een kwart van de verpakkingen had minstens 2 uur achter elkaar een temperatuur onder het vriespunt terwijl de fabrikant duidelijk aangeeft dat TNF-alfa-remmers niet ingevroren mogen worden.
Biologicals
Het onderzoek past in een grotere studie naar een beter gebruik van geneesmiddelen zoals deze 'biologicals'. De kosten van dit type reuma-geneesmiddelen zijn namelijk hoog: jaarlijks kosten de TNF-alfa-remmers zo’n 14.000 euro per patiënt. TNF-alfa-remmers zijn eiwitten die de ontsteking afremmen. Ze worden voorgeschreven aan patiënten met ziekten als reumatoïde artritis, de ziekte van Crohn en psoriasis.
Bij een te lage temperatuur kan de structuur van de eiwitten veranderen, met mogelijk ook gevolgen voor de werkzaamheid en veiligheid van het middel. Verder onderzoek moet uitwijzen of patiënten die het verkeerd bewaarde product gebruiken ook minder baat hebben bij het middel. De voorbereidingen voor een dergelijk onderzoek zijn in volle gang.
Bewaaradvies
"Patiënten vriezen hun medicijnen doorgaans niet met opzet in", zegt Niels Vlieland, de promovendus die het onderzoek uitvoerde. "Vaak vertoont een koelkast thuis grote temperatuurschommelingen. Of het doosje ligt tegen een bevroren achterwand aan."
De onderzoekers gaan nu in gesprek met patiëntenfederatie NPCF en de brancheorganisaties over hoe patiënten het beste begeleiding kunnen krijgen. Naar aanleiding van de bevindingen raden de onderzoekers alvast aan het medicijn niet tegen de achterwand of in de bovenste of onderste lade van de koelkast te bewaren.
De resultaten van het onderzoek zijn afgelopen zaterdag in Rome gepresenteerd op het grootste Europese reumacongres, de European league against rheumatism (EULAR).
- UMC Utrecht
