Reuma in de winter

Reuma is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen aan het bewegingsapparaat. De gewrichten en spieren geven klachten als gevolg van ontstekingsreacties of beschadigd kraakbeen. Bij mensen met wekedelenreuma zijn de zogenaamde weke delen (het gewrichtskapsel, de slijmbeurs, banden, pezen en spieren) zonder aanwijsbare oorzaak pijnlijk. Het weer veroorzaakt deze aandoeningen niet en verergert de reuma ook niet.

Toch kunnen weersomstandigheden wel beïnvloeden hoe je je voelt. In de winter hebben veel reumapatiënten meer last van pijn en stijfheid, terwijl ze juist minder klachten hebben als het warmer is. Warmte zorgt namelijk voor een betere doorbloeding, waardoor hogere temperaturen mogelijk pijn en stijfheid wat verzachten. Is het kouder dan kunnen de spieren en gewrichten juist pijnlijk aanvoelen.

Sommigen hebben ook last van vochtig weer, maar waarom mensen met reuma meer klachten ervaren bij een hogere luchtvochtigheid is eigenlijk onverklaarbaar. Het verband tussen reuma en het weer is wel onderzocht, maar daaruit zijn nog geen conclusies te trekken. Omdat het weer uit meerdere componenten bestaat, zoals temperatuur, luchtdruk en  wind en reuma wisselend verloopt, is een verband tussen winters weer en reuma moeilijk aantoonbaar.

Fenomeen van Raynaud

Een aantal reumatische aandoeningen kan het fenomeen van Raynaud veroorzaken. Dat geldt bijvoorbeeld voor sclerodermie, het syndroom van Sjögren en reumatoïde artritis.

Bij het fenomeen van Raynaud vernauwen de bloedvaten in de handen en voeten zich als het koud is of als je gespannen bent. Er stroomt dan te weinig bloed door je vingers en tenen, waardoor ze wit of blauw kleuren en koud en verdoofd aanvoelen of pijn doen. Komt de bloeddoorstroming weer op gang, dan worden ze rood of paars en krijg je last van tintelingen, zwelling en nog meer pijn. Aangezien de bloedvaatjes reageren op lagere temperaturen, speelt het fenomeen van Raynaud vooral in de wintermaanden op.

Er zijn patiënten die af en toe een aanval krijgen, maar anderen hebben er regelmatig last van. Niet roken, stress vermijden, regelmatig bewegen, je warm aankleden en kou vermijden kunnen helpen. Als je vaak heftige aanvallen hebt, kan een behandeling met medicatie of door middel van een operatie nodig zijn.

IJs of juist warmte

Als je gewrichten ontstoken zijn, kunnen zowel kou als warmte de pijn even verzachten. Wat voor de een werkt, werkt voor de ander juist niet: probeer dus gewoon eens uit wat prettig aanvoelt.

Je kunt een speciaal ice pack kopen bij de drogist, maar een zak diepvrieserwtjes voldoet ook. Leg het nooit direct op de huid, maar wikkel het in een handdoek of washandje. Houd de ijspakking maximaal twintig minuten op de pijnlijke plek.

Reageer je beter op warmte, dan kun je baat hebben bij een warme douche of bad, infrarood licht, een elektrische deken of een hot pack. Leg ook een warmtepakking niet direct op je huid en laat deze maximaal een kwartier liggen. Is een gewricht hevig ontstoken, dan kun je beter helemaal geen hot pack gebruiken. Regelmatig onder de zonnebank gaan, is geen aanrader vanwege de risico’s voor je huid. Een lekker warm bad is net zo effectief, maar veel veiliger.