Op scans van de ogen van MS-patiënten is te zien hoeveel hersenschade deze mensen hebben. De mate van hersenschade komt tot uiting in hun lichamelijk functioneren. Hoe groter de schade aan de zenuwcellen, hoe meer sprake er bijvoorbeeld is van krachtsverlies en vermoeidheid.
Dat blijkt uit onderzoek van epidemioloog Lisanne Balk. Zij promoveert op 24 oktober bij VUmc.
Het oog bevat meer dan een miljoen zenuwcellen en kan ook wel worden gezien als een 'weerspiegeling van het brein'. Met behulp van een nieuwe techniek, optische coherentie tomografie (OCT) genaamd, kan een 3D-scan gemaakt worden van de oogzenuw en van andere zenuwcellen in het netvlies. Bij multiple sclerose (MS) is er sprake van schade aan de zenuwcellen. Deze schade veroorzaakt onomkeerbare invaliditeit bij patiënten en het in kaart brengen van dit proces is daarom belangrijk.
Krimp van het netvlies
Balk vergeleek de ogen van 230 langdurig zieke MS-patiënten met die van 63 gezonde vrijwilligers. Alle deelnemers kregen MRI-scans van het brein en OCT-scans van het netvlies. Met behulp van deze scans kon de mate van krimp van het netvlies en van de delen van de hersenen die betrokken zijn bij het visuele systeem, worden gemeten.
De onderzoeksresultaten laten zien dat er in de ogen van MS-patiënten een duidelijke verdunning van het netvlies te zien was, vergeleken met gezonde proefpersonen. Deze verdunning, veroorzaakt door beschadiging van de zenuwcellen, bleek een indicatie voor beschadiging in de rest van de hersenen en hing samen met het lichamelijk functioneren. Ook bleek dat gezonde zenuwcellen beschadigd kunnen raken doordat zij verbindingen hebben met beschadigde zenuwcellen. De schade verspreidt zich op deze manier als een 'domino-effect' door het centrale zenuwstelsel.
Met behulp van OCT is het dus mogelijk de voortgang van de ziekte van de patiënt nauwkeurig in kaart te brengen. Daarnaast kunnen met OCT mogelijke effecten van nieuwe medicijnen worden gemeten.
- VU medisch centrum
