BAARN - Bij 71 van elke 1000 Europese vrouwen die zich iedere twee jaar laten screenen op borstkanker wordt een tumor ontdekt. De screening redt het leven van 8 van deze 71 vrouwen. Daar staat tegenover dat 4 van de 71 vrouwen een behandeling krijgen die achteraf onnodig blijkt.
Dit blijkt uit een grote Europese overzichtsstudie die vandaag is gepubliceerd in the Journal of Medical Screening. Nooit eerder is een zo grootschalige overzichtsstudie over borstkankerscreening uitgevoerd.
Vroege ontdekking
Onderzoekers van Euroscreen hebben zich gericht op de vraag of screening de sterfte aan borstkanker daadwerkelijk terugdringt.
Ook analyseerde men de studies die gewijd zijn aan overdiagnose bij borstkankerscreening. Bij elke vroegtijdige ontdekking van een ziekte bestaat de mogelijkheid dat er iets wordt gevonden en daarna behandeld, dat nooit tot klachten zou hebben geleid als de persoon in kwestie niet naar de dokter of naar de screening was gegaan. In zo’n geval is het, achteraf gezien, onnodig geweest dat iemand vroegtijdig de diagnose en de daaropvolgende behandeling heeft gekregen.
Toch geen tumor
Ten slotte heeft Euroscreen gekeken naar het aantal fout-positieve uitkomsten. Dat zijn vrouwen die op basis van de uitkomst van hun screening worden doorverwezen naar het ziekenhuis, waarna blijkt dat er toch geen tumor in de borst zit. Deze vrouwen krijgen dus onnodig een doorverwijzing en zijn, achteraf gezien, voor niets enkele dagen tot weken ongerust geweest.
Levensreddend
Euroscreen heeft berekend wat er gebeurt als duizend Europese vrouwen tussen hun vijftigste en zeventigste levensjaar elke twee jaar naar de screening gaan. In totaal dus tien keer. Wat blijkt?
Bij 71 van hen wordt borstkanker ontdekt. Dankzij het feit dat men er vroeg bij is, worden 7 a 9 levens gered. Maar de vroege ontdekking heeft ook tot gevolg, dat 4 vrouwen onnodig een behandeling krijgen. Verder krijgen in de loop van de twintig jaar dat ze naar de screening gaan, 200 vrouwen onnodig een keer een doorverwijzing.
Al met al, stelt Euroscreen, is het bevolkingsonderzoek dus nuttig; de voordelen wegen op tegen de nadelen. Het aantal overbodige diagnoses en behandelingen is beperkt. De kans dat een vrouw dankzij deelname aan het bevolkingsonderzoek haar borstkanker overleeft, is groter dan de kans op een overbodige behandeling.
Zelf beslissen
Volgens Mireille Broeders van UMC St Radboud en het LRCB is het vooral belangrijk dat vrouwen die een uitnodiging krijgen voor het bevolkingsonderzoek goed geïnformeerd worden over de voor- en nadelen. "Het moet niet zo zijn dat vrouwen op grond van onduidelijke of onjuiste informatie afzien van deelname. Elke uitgenodigde vrouw moet zelf kunnen beoordelen of ze het nut van de screening vindt opwegen tegen de nadelen. Daarom is het zo belangrijk dat er nu op Europees niveau duidelijkheid is over de cijfers."
Wat is Euroscreen?
Omdat het nut van borstkankerscreenining steeds opnieuw ter discussie staat, hebben deskundigen uit negen Europese landen enkele jaren geleden Euroscreen opgericht om onderzoek te doen. Voor Nederland nemen onderzoekers van het UMC St Radboud, het Landelijk Referentiecentrum voor Bevolkingsonderzoek (LRCB) en het Erasmus MC deel.
- Radboudumc
