'Nieuwe' bacterie in teken ontdekt

Het verslag van de behandeling van de man wordt gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. Uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijkt dat deze bacterie in 4 procent van de Nederlandse teken te vinden is.

De patiënt, een man van 70, kampte met meerdere neurologische klachten die over de maanden heen verslechterden. Hij werd kort daarvoor behandeld voor een vorm van kanker. Hij werd getest op de ziekte van Lyme, die kan worden overgedragen door teken en wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi, maar dat leverde geen duidelijke diagnose op.

BehandelingToch werd besloten de man te behandelen alsof hij die ziekte had. En hij genas. 'Het was opmerkelijk hoe goed de behandeling aansloeg', blikt AMC-internist-infectioloog Joppe Hovius terug. 'Waarom dat was, begrepen we pas later.'

Hovius kwam op het idee op zoek te gaan naar een andere bacterie, na publicatie van een artikel over een patiënt uit de VS met een soortgelijk verhaal. Van de Nederlandse patiënt was hersenvocht bewaard en daar kon de bewuste bacterie, Borrelia miyamotoi, worden aangetoond. Hoewel beide bacteriën tot dezelfde familie van Borrelia bacteriën horen, zijn er verschillen. De nieuwkomer wordt niet herkend door de standaardtesten voor Borrelia burgdorferi en hij veroorzaakt geen ziekte van Lyme. Wel reageren ze op dezelfde antibiotica.

Hersenvliesontsteking'Deze patiënt had vanwege zijn behandeling tegen kanker een sterk verzwakt afweersysteem. Daardoor was het mogelijk dat Borrelia miyamotoi kon toeslaan. Artsen moeten rekening houden met deze bacterie bij patiënten met een verminderde afweer, die zijn gebeten door een teek en zich presenteren met klachten die passen bij een hersenontsteking of hersenvliesontsteking', aldus Hovius.

Een eenvoudige test om de bacterie aan te tonen, is er nog niet in Nederland, maar daar wordt aan gewerkt door onder andere het AMC en het RIVM.