Maar liefst 1 op de 20 kankerpatiënten die behandeld worden met chemotherapie uit de groep van de fluoropyrimidines krijgt een ernstige toxische reactie die dodelijk kan zijn. Onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek hebben een genetische test ontwikkeld waarmee eenvoudig kan worden voorspeld hoe een patiënt zal reageren op chemotherapie.
Fluoropyrimidines zijn een veelgebruikte groep van middelen tegen kanker. Ze worden vooral ingezet bij borstkanker, dikke darmkanker, maagkanker en hoofd-halskanker. Bij ongeveer 5 procent van de patiënten doen deze medicijnen meer kwaad dan goed. Zij ontwikkelen een ernstige toxische reactie; bij één op de tien patiënten die zo'n reactie krijgt is deze zelfs dodelijk.
Geërfd enzym
Onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek, onder leiding van Jan Schellens, ontwikkelden een eenvoudige test waarmee vooraf kan worden bepaald of deze chemotherapie veilig is voor een patiënt. De toxische reactie blijkt namelijk op te treden bij mensen die deze medicijnen niet goed kunnen afbreken. Die afbraak gebeurt door een enzym genaamd DPD. Een klein deel van de bevolking heeft een defecte versie van dat enzym geërfd. En dat kan via een eenvoudige genetische test worden aangetoond.
Minder ernstige bijwerkingen
Met een onderzoek onder ruim 2000 patiënten tonen Schellens en zijn team nu aan dat het zeer effectief is om patiënten vooraf op deze afwijking te screenen. Dankzij de test ging het percentage patiënten dat ernstige bijwerkingen kreeg op de medicijnen zeer fors omlaag, en de sterfte als gevolg van een toxische reactie op de chemotherapie ging naar nul. Voor de test is niet meer nodig dan een klein buisje bloed. De alternatieve behandeling voor patiënten met een hoog risico op een toxische reactie op de chemotherapie is eenvoudig: de dosis halveren.
De resultaten van het onderzoek verschenen in het Journal of Clinical Oncology.
- Antoni van Leeuwenhoek
