Ruim een derde van de mensen met kanker voelt zich vaak eenzaam en niet begrepen of ervaart klachten als depressie of angst. Toch vormt psychosociale ondersteuning nog geen structureel onderdeel van de oncologische ziekenhuiszorg. Koepelorganisatie IPSO pleit voor betere informatie hierover vanuit de ziekenhuizen.
Een regelmatig bezoek aan een Centrum voor leven met en na kanker heeft een positieve impact heeft op het welzijn van mensen met kanker, hun naasten en nabestaanden. Psychosociale ondersteuning zou daarom verankerd moeten zijn in oncologische zorg. Toch gebeurt doorverwijzing naar zo'n centrum nog te weinig.
Psychosociale zorg nog geen structureel onderdeel oncologische zorg
IPSO, de koepelorganisatie van de Centra voor leven met en na kanker, onderzocht in hoeverre zorgverleners de weg kennen en verwijzen naar een van de 81 locaties in Nederland. Uitkomsten laten zien dat psychosociale zorg nog geen structureel onderdeel vormt van de oncologische ziekenhuiszorg. Een derde van de 145 ondervraagde zorgverleners is niet bekend met een IPSO centrum in de regio. Slechts 10 procent van de zorgverleners geeft aan het IPSO centrum in de regio altijd te benoemen in het gesprek met de patiënt wanneer het over psychosociale zorg gaat. Sonja Robben, directeur-bestuurder van IPSO, ziet dat patiënten hierdoor een belangrijk deel van de zorg missen, dat hen kan helpen in het ziekte- en genezingsproces. “Het is in het belang van de patiënt dat hij gewezen wordt op het bestaan van de centra en dat de samenwerking tussen de formele en informele zorgverleners in de regio wordt versterkt."
Dr. Sander de Hosson, longarts Wilhelmina Ziekenhuis Assen, herkent het feit dat de zorgverlener weinig tijd heeft om psychosociale zorg te bespreken met zijn kankerpatiënten. "Het gesprek met de patiënt gaat toch vooral over de behandeling, terwijl psychosociale zorg net zo belangrijk is. Laagdrempelige informele zorg van buiten het ziekenhuis is onmisbaar. Een duidelijk aanspreekpunt vanuit het ziekenhuis naar het IPSO centrum in de regio kan helpen om de zorg voor mensen met kanker verder te versterken."
De Centra voor leven met en na kanker zijn kosteloos, zonder afspraak of verwijzing te bezoeken. “Psychosociale zorg voor mensen geraakt door kanker is onmisbaar, zeker in een samenleving waar het aantal mensen met kanker toeneemt. De Centra voor leven met en na kanker kunnen deze zorg bieden. Daarvoor is het nodig dat de zorgverlener naar ons verwijst en er structurele financiële ondersteuning komt om dit laagdrempelig en kosteloos te blijven aanbieden", vertelt Robben.
Betere kwaliteit van leven en minder zorggebruik
Ze licht toe: “Recent onderzoek van Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten organisaties (NFK) laat zien dat ruim een derde van de mensen met kanker zich vaak eenzaam en niet begrepen voelt of vaker klachten ervaart als depressie of angst. Juist de informele zorg vanuit een IPSO centrum heeft een positieve impact op het welzijn van deze mensen. Dit blijkt zowel uit een eerder onderzoek onder gasten van de IPSO centra als uit dit onderzoek onder zorgverleners. Dit onderzoek - onder de noemer #hulpvragenhulpkrijgen - onderstreept nogmaals waarom alles uit de kast getrokken moet worden om de psychosociale zorg vanuit een IPSO centrum te verankeren in de oncologische ziekenhuiszorg. Minder eenzaamheid, beter leren omgaan met angsten en gevolgen van de ziekte, betere psychische gezondheid en weer zingeving aan het leven zijn aspecten die door zowel mensen met kanker als zorgverleners in de oncologie worden genoemd als verbeteringen na het bezoeken van een IPSO centrum. En dit is belangrijk, want dit leidt uiteindelijk tot een betere kwaliteit van leven én minder zorggebruik van bijvoorbeeld de huisarts en geestelijke gezondheidszorg."
Over IPSO Centra voor leven met en na kanker
Op 81 locaties in Nederland vind je Centra voor leven met en na kanker, samen hebben zij een landelijke dekking. Ruim 4500 getrainde vrijwilligers zetten zich dagelijks in voor de gasten van de centra. Zij zijn intrinsiek gemotiveerd en vaak ervaringsdeskundigen. De focus van een centrum ligt op kwaliteit van leven, waarbij altijd wordt uitgegaan van de behoefte van de gast. Mensen met kanker, naasten én nabestaanden kunnen zonder afspraak en zonder verwijzing bij een IPSO centrum terecht voor behoeftegerichte ondersteuning. De centra worden jaarlijks ruim 200.000 keer bezocht.
