'IJzer ligt aan basis van Alzheimer'

Het meeste onderzoek naar de ziekte van Alzheimer richt zich op twee eiwitten: tau en beta-amyloïde. Met het ouder worden verstoren deze eiwitten de communicatie tussen neuronen of doden ze. Onderzoeker George Bartzokis vond nu dat de hoeveelheid ijzer in de hypothalamus bij patiënten met Alzheimer verhoogd is. De hippocampus is een hersengebied dat al vroeg in de ziekte wordt beschadigd.

Bartzokis en zijn collega's keken ook naar de hoeveelheid ijzer in de thalamus, een hersengebied waar pas in een later stadium van de ziekte schade zichtbaar wordt. In de thalamus was geen sprake van een verhoogd ijzergehalte.

Plaques
De onderzoeker denkt dat het ontstaan van de ziekte van Alzheimer al veel eerder gebeurt dan bij de vorming van de zogenaamde plaques. "De vernietiging van myeline - het vettige weefsel dat om de zenuwen in de hersenen heen zit - verstoort de communicatie tussen neuronen en bevordert de aanmaak van plaques. De plaques vernietigen vervolgens weer meer myeline, waardoor de communicatie tussen hersencellen steeds verder verslechtert."

Volgens Bartzokis zijn er aanwijzingen dat een verhoogt ijzergehalte in de hersenen een risicofactor vormt voor leeftijdsgerelateerde aandoeningen. Hoewel ijzer essentieel is voor het functioneren van de cellen, kan een teveel leiden tot oxidatieve schade. Vooral de hersenen zijn hier sterk gevoelig voor.

Onderzoek
MRI-scans van de hersenen van 31 Alzheimerpatiënten en 68 controlepersonen lieten zien dat bij de patiënten met de ziekte van Alzheimer de hoeveelheid ijzer in de hypothalamus hoger was. Volgens Bartzokis is dat niet alleen maar slecht nieuws: "De opstapeling van ijzer in de hersenen kan mogelijk worden beïnvloed door omgevingsfactoren aan te passen. Bijvoorbeeld de consumptie van rood vlees en de inname van ijzersupplementen."

De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het Journal of Alzheimer's Disease.