Onze hersenen reageren veel sterker op nieuwe stimuli dan op wat we al kennen. De promotie van Mauricio Rangel-Gomez maakt deel uit van een project waarin werd opgehelderd hoe deze reacties ontstaan en wat er precies in onze hersenen gebeurt wanneer we geconfronteerd worden met iets nieuws.
Nieuwheid heeft verschillende effecten op de hersenen, onder andere op het geheugen. Ben je in een onbekende omgeving, dan sla je herinneringen een tijdje veel sterker op. Dit effect was al bekend bij ratten die een nieuwe omgeving verkennen. Dat heeft te maken met het vrijkomen van de stof dopamine.
Effect bij mensen
Rangel Gomez toonde aan dat zulke effecten ook bij mensen spelen als zij een nieuwe omgeving verkennen, maar niet op de tijdsschaal van seconden. Het is dus niet zo dat een nieuwe stimulus even zorgt voor beter leren. Dat werd tot nu toe wel aangenomen. Tegelijk heeft hij wel laten zien dat dopamine ook bij mensen ervoor zorgt dat nieuwe stimuli makkelijker gedetecteerd worden. Dopamine maakt ons dus wel gevoeliger voor nieuwheid.
Het onderzoek sluit aan bij bevindingen uit het onderwijs. Van een verrassende vormgeving of verrassende elementen in filmpjes wordt vaak gehoopt dat ze leren bevorderen. Dat is niet zo – soms blijkt schreeuwerige of lollige vormgeving zelfs te leiden tot minder leren. Het onderzoek van Rangel Gomez geeft een theoretische basis voor die bevinding, door te laten zien dat nieuwheid en verrassing uit zichzelf niet leiden tot beter leren.
Rangel Gomez promoveert op 28 september 2015 op zijn onderzoek.
- Vrije Universiteit Amsterdam
