Een allergie waar kinderen overheen kunnen groeien
Koemelkallergie is een allergische reactie op het eiwit dat in koemelk voorkomt. Veel jonge kinderen krijgen hier mee te maken, maar ze kunnen er ook snel weer ‘overheen’ groeien. Bij kleuters en oudere kinderen komt de allergie daarom minder vaak voor. Koemelkeiwit zit in melk en in de standaard zuigelingenvoeding.
Als je kind een koemelkallergie heeft, kan dit een eerste teken zijn van atopie. Van atopie wordt gesproken als kinderen of volwassenen een aanleg hebben en waarbij er kenmerken zijn van voedselallergie, eczeem, astma en hooikoorts.
Oorzaken
Koemelkallergie ontstaat door een allergische aanleg voor koemelkeiwit. Als je kind melk of standaard zuigelingenvoeding drinkt, kan hij hier last van krijgen. De standaard zuigelingenvoeding heeft namelijk ‘gewone’ melk als basis. Deze melk is door aanpassingen en toevoegingen geschikt gemaakt om als babyvoeding te dienen.
In koemelk komen melkeiwitten voor die een allergische reactie kunnen uitlokken. Ook komt in melk een suiker voor, melksuiker of lactose. Deze suiker roept geen allergische reactie op. Als je lichaam de lactose niet voldoende kan splitsen, ontstaat er een lactose-intolerantie. Zowel qua oorzaak als qua klachten is dit iets heel anders dan een koemelkallergie.
Verschijnselen
Bij een allergische reactie ontstaan klachten in verschillende orgaansystemen. Vaak zijn het maagdarmkanaal, de huid en/of de luchtwegen bij de reactie betrokken. Soms treden er ‘algemene symptomen’ op.
- Verschijnselen maagdarmkanaal: spugen, het weigeren van voedsel, onvoldoende gewichtstoename, frequente ontlasting, verstopping, bloed bij de ontlasting.
- Verschijnselen huid: roodheid, jeuk, galbulten of netelroos, constitutioneel eczeem.
- Verschijnselen luchtwegen: verstopte neus, loopneus, piepende en/of zagende ademhaling.
- Algemene verschijnselen: krampen, overmatig huilen, opzwellen van lippen, tong en/of luchtwegen, collaps.
Verschijnselen die duiden op koemelkallergie
- Je kind heeft aanhoudende klachten waarbij twee of meer orgaansystemen zijn betrokken.
- Je kind heeft een duidelijke allergische reactie. Uitgebreid eczeem, hooikoorts en/of astma. Vooral bij jonge kinderen die ook op andere voedingsmiddelen reageren moet de mogelijkheid van een koemelkallergie worden overwogen.
- Je kind heeft een matige tot ernstige jeukende uitslag, netelroos, galbulten, eczeem of een rode huid.
- De verschijnselen ontstaan direct na het gebruik van koemelk.
- De verschijnselen treden met herhaling op na het gebruik van koemelk.
- De allergische reactie is ontstaan bij de overgang van borstvoeding naar kunstvoeding.
Diagnose
De dokter neemt vier stappen om een diagnose te stellen:
- De verschijnselen herkennen
- De koemelk weglaten en vervangen voor melk met bewerkte eiwitten
- De koemelk opnieuw in het eetpatroon toevoegen om te kijken of de klachten terugkomen
- Een vervolgonderzoek starten om te beoordelen hoe het beloop van de klachten is
Door koemelk vier weken uit de voeding weg te laten (eliminatie) kan de arts zien of de klachten verminderen. Moeders die borstvoeding geven moeten tijdens de eliminatie een koemelkvrijdieet volgen. Als de klachten verminderen, voegt ze de koemelk opnieuw toe aan het eetpatroon. Dit is om te zien of de verschijnselen terugkomen: het kan zomaar zijn dat de klachten spontaan zijn verbeterd. De gouden standaard is een dubbelblinde placebo-gecontroleerde voedselprovocatietest. Dit betekent dat zowel de arts als de ouders niet weten welke voeding (met of zonder koemelk) de baby krijgt. Bloedonderzoek om de diagnose koemelkallergie te stellen is over het algemeen niet zinvol.
Behandeling
Koemelkallergie wordt soms te gemakkelijk als diagnose gesteld bij baby’s. Dit komt omdat er bij baby’s verschijnselen te zien zijn die bij koemelkallergie voorkomen, maar ook als zij gewoon gezond zijn. Als er inderdaad sprake is van een allergie, moet je kind zich houden aan het eliminatie-dieet: de koemelk wordt weggelaten in het voedingspatroon. Na zes maanden wordt er soms bijvoeding gegeven. De arts kijkt na 12 maanden (en daarna ieder jaar) of je kind ‘gewone’ melk weer kan verdragen.
Er worden twee soorten voeding bij koemelkallergie gebruikt. De eerste soort bevat eiwitketens die als het ware in kleinere stukken zijn geknipt (Friso allergy care, Nutramigen, Nutrilon pepti, Friso pepti). Er zijn een aantal kinderen die ook hier allergisch op reageren. Dan wordt er overgegaan op de tweede soort. Hier komen alleen de bouwstenen van eiwit (vrije aminozuren) in voor (Neocate).
Dit artikel is goedgekeurd door Dr. J.M. de Bont, kinderarts-kinderneuroloog in UMC Utrecht.
Laatst herzien op
