Het lukt niet om zwanger te worden: wat zijn mijn opties?

Af en toe valt het je behoorlijk zwaar. Al die geboortekaartjes die bij je op de deurmat ploffen, terwijl jij al zo lang probeert om zwanger te raken. En steeds maar weer die vragen van andere mensen: "En, wanneer beginnen jullie aan kinderen?" Alsof het zo eenvoudig is.

Verminderde vruchtbaarheid

Mocht je al meer dan een jaar proberen om in verwachting te raken, steeds zonder succes, dan praten artsen over verminderde vruchtbaarheid.

Onderzoek moet in dat geval uitwijzen bij wie de oorzaak ligt: bij jou, je partner of bij allebei. Afhankelijk van de uitslag kunnen medische technieken misschien een uitkomst bieden. Want er zijn tegenwoordig heel wat soorten behandelmethoden.

Hormoonbehandeling (OI)

Het kan zijn dat je onregelmatig of maar heel soms ovuleert. Met andere woorden: dat er niet maandelijks een eitje vrijkomt uit je eierstokken. Zonder eisprong kun je ook niet zwanger worden.

Vaak is dit probleem met een hormoonbehandeling op te lossen. Deze behandeling heet ovulatie-inductie (OI). Daarbij krijg je tabletten, injecties of een hormoonpompje die de eisprong moeten opwekken.

Kunstmatige inseminatie (KI)

Soms moet het sperma van je partner een beetje geholpen worden, omdat de zaadcellen maar niet voorbij de baarmoedermond raken. Dat kan het geval zijn als de kwaliteit van het sperma minder goed is.

Op het meest vruchtbare moment van je cyclus worden de zaadcellen dan via een dun plastic buisje hoog in de schede ingebracht. Dit heet kunstmatige inseminatie (KI). Ook alleenstaande vrouwen of lesbische stellen kunnen zo - met donorzaad - zwanger raken.

Intra Uteriene Inseminatie (IUI)

Intra Uteriene Inseminatie (IUI) betekent inseminatie in de baarmoeder. Deze behandeling gaat net een stapje verder dan 'gewone' kunstmatige inseminatie.

Het zaad van de man wordt in het laboratorium bewerkt en de beste spermacellen worden geselecteerd. De zaadcellen die het meest beweeglijk zijn, worden rechtstreeks in de baarmoeder geplaatst.

In Vitro Fertilisatie (IVF)

Bij In Vitro Fertilisatie (IVF) vindt de bevruchting niet in je lichaam plaats, maar in het laboratorium. De behandeling heet ook wel reageerbuisbevruchting.

Bij IVF krijg je als vrouw eerst een hormoonbehandeling, zodat er meerdere eitjes tegelijk rijp worden. Die eitjes worden weggehaald en samen met spermacellen in een glazen schaaltje gedaan.

Vervolgens is het afwachten of er een bevruchting plaatsvindt. Zo ja, dan worden er maximaal twee embryo's in de baarmoeder teruggeplaatst. Het is dan te hopen dat zo'n bevrucht eitje zich goed innestelt. Bij IVF is er een vergrote kans op een tweeling.

Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie (ICSI)

Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie (ICSI) is eigenlijk een IVF-behandeling. Alleen wachten ze in het laboratorium niet af of de eicel samensmelt met een zaadcel.

Een geselecteerde spermacel wordt daar rechtstreeks in de eicel geïnjecteerd. Verder blijft alles hetzelfde als bij IVF. Maximaal twee bevruchte eitjes worden teruggeplaatst en dan begint het ongeduldige wachten of je zwanger raakt.

Eileideroperatie

Bij sommige vrouwen zijn beschadigde eileiders de reden dat ze niet zwanger kunnen worden. Dat kan bijvoorbeeld komen door verklevingen of een ontsteking. De schade kan eventueel hersteld worden met een operatie.

Dit is een zware ingreep, maar daarna kun je normaal gesproken gewoon in verwachting raken. Er is helaas ook een nadeel: de kans is aanwezig dat de toestand van de eileiders weer snel verslechtert. Dat betekent dat je binnen een jaar na de operatie zwanger moet worden.

Eiceldonatie

Als je zelf geen eicellen aanmaakt, of als die eicellen om genetische redenen niet gebruikt kunnen worden, dan is eiceldonatie een mogelijkheid. Daarbij staat een andere vrouw eitjes af die met het sperma van je partner worden bevrucht.

Vervolgens worden een of twee embryo's bij jou in de baarmoeder teruggeplaatst. De donor is vaak een zus of een vriendin. Zij moet hormonen slikken om meerdere eitjes tegelijk te laten rijpen. Jijzelf krijgt medicijnen om je baarmoederslijmvlies dikker te maken, zodat de kans op een zwangerschap groter wordt.

Spermapuncties: MESA en TESE

Sommige mannen produceren wel sperma, maar kunnen dit niet naar buiten krijgen. Dat kan bijvoorbeeld komen door een geblokkeerde zaadleider. De arts kan het zaad dan eventueel via een punctie uit de bijbal halen. Dit heet met een moeilijke medische term Microchirurgische Epididymale Sperma Aspiratie, kortweg MESA.

Als de zaadcellen rechtstreeks uit de zaadbal zelf worden gehaald, dan heet het TESE (Testiculaire Sperma Extractie). Hierna is de behandeling hetzelfde als bij ICSI. De risico's van MESA en TESE voor het kind zijn nog onbekend.