Waarom rek je je uit bij het opstaan?

En waarom voelt het zo lekker?

Getty Images

Of je nu gewekt wordt doordat de zon langzaam je kamer in schijnt of doordat het doordringende geluid van de wekker je abrupt uit een droom haalt: na het langzaam openen van je ogen rek je jezelf even flink uit. Dat voelt niet alleen lekker, maar is ook goed voor je lijf.

Nog bekender dan het uitrekken van mensen, is misschien wel het uitgebreide strekken van katten of uitschudden van honden. Baby’s kunnen het ook goed. Even de armen strekken, de rug hollen en bollen en de benen even aan- en ontspannen. Het is een instinctieve handeling. Het lichaam moet eigenlijk weer klaar worden gemaakt voor gebruik.

Wekken

Als je slaapt, slaat je hart minder snel, daalt je bloeddruk, trekken je longen zich samen en verslappen de spieren. Het lichaam moet dus echt wakker gemaakt worden. Door het uitrekken krijgen zowel de spieren als de hersenen het bevel tot ontwaken. De bloedsomloop komt ook op gang. Afvalstoffen worden afgevoerd en het bloed brengt meer zuurstof naar de verschillende delen van je lichaam. Op die manier stap je wat energieker uit je bed.

Daarbij komt dat je spieren gedurende langere tijd in een positie hebben gelegen en je een beetje stijf wakker kunt worden. Je lichaam moet ook weten dat je niet in elkaar zakt, zodra je opstaat. Dus worden er allerlei processen geactiveerd die voor houdingsregulatie zorgen. Om diezelfde reden rek je soms overdag ook uit als je lange tijd in een bepaalde houding hebt gezeten of gelegen. Sommige onderzoekers denken dat we ons uitrekken om ons lichaam weer te voelen en een idee te krijgen van onze positie in de ruimte.

Bewustzijn

Het activeren van de hersenen lijkt echter de belangrijkste functie van het uitrekken. Je moet weer bewust worden van wat er om je heen gebeurt. De zintuigen en het geheugen komen weer in actie. Je gaat opletten. En bewegen helpt daarbij. Als je jezelf tijdens een lange autorit wakker wilt houden, ga je waarschijnlijk ook bewegen.

Veel ongelukken gebeuren juist op momenten van rust. Vaak ben je dan een stuk onoplettender. Het wakker maken van je lichaam en de hersenen met behulp van uitrekken lijkt evolutionair zo gemaakt. Het draagt bij aan overleving. Toch staat de verklaring nog enigszins ter discussie. Wellicht wijst toekomstig onderzoek uit dat uitrekken met een heel andere reden gebeurt.

Soepel

’s Ochtends uitrekken is een instinct, maar er is helemaal niets mis mee om de handeling nog een beetje verder uit te bouwen. De dag beginnen met losse spieren is nu eenmaal een stuk fijner. Je kunt zo de spanning uit je lichaam verminderen, je benadrukt een goede houding extra en bij sommige mensen helpt het zelfs om (rug)klachten te voorkomen.

Begin de dag bijvoorbeeld met deze rekoefening in bed: strek je helemaal uit, van vingertop tot teen en houd dit 30 seconden vast. Ontspan dan je rechterarm en linkerbeen en strek je linkerarm en rechterbeen. Houd dit opnieuw 30 seconden vast en wissel daarna van kant.

Verschillende yoga-oefeningen kunnen ook helpen om de dag extra soepel te beginnen. De zonnegroet is heel geschikt, maar je kunt ook met de zogenaamde cobra, kind-, kat- of koepositie je lichaam en vooral je rug goed rekken.