Moet je stoppen met snoozen?

Slapen doe je in cycli van vijf fasen. Elke cyclus duurt ongeveer 90 tot 100 minuten. In totaal doorloop je deze fasen in een nacht zo’n vier tot zes keer. Het begint met een overgangsfase van waken naar slapen, gevolgd door een diepere slaap, twee fasen van zeer diepe slaap en de bekende REM-slaap. De diepste slaap duurt aan het begin van de nacht erg lang en wordt in de laatste cycli steeds korter. Tegen de ochtend is er meer lichte slaap en REM-slaap, ook word je vaker wakker.

Als je de biologische klok zijn gang laat gaan, word je uiteindelijk automatisch wakker op het meest gunstige moment. Je slaap wordt namelijk steeds lichter, de lichaamstemperatuur stijgt en de hoeveelheid van onder andere de zogenaamde waakhormonen cortisol en adrenaline neemt toe. De wekker houdt natuurlijk geen rekening met jouw ideale wekmoment. Zo kan het zijn dat je abrupt gewekt wordt uit een diepe slaapfase, waardoor je je erg suf voelt.

De snoozeknop lijkt dan voor sommige mensen de enige oplossing. Dit geldt vooral voor avondmensen. Ochtendmensen staan namelijk vaak gemakkelijker op zonder hulp. Ook als je slecht slaapt, is de kans groter dat je gewekt wordt vanuit een diepe slaapfase. Bij een slaaptekort heb je namelijk meer behoefte aan diepe slaap.

Is het ongezond?

Snoozen heeft flink wat tegenstanders. Zo zou de kwaliteit van de slaap die je na het indrukken van de snoozekop krijgt erg slecht zijn. Het is vaak enkel lichte slaap, waardoor je je daarna vaak nog slapper en vermoeider voelt. Ook is de kans groter dat je na nog even dutten op een ongunstig tijdstip ontwaakt. Daarnaast wordt er gezegd dat mensen maar een beperkte hoeveelheid wilskracht hebben die uitgeput raakt als je deze gebruikt. Hierdoor zou je na het snoozen minder wilskracht over hebben voor de rest van de dag.

Onderbroken slaap zorgt er verder voor dat je dagelijkse prestaties achteruitgaan. Mensen beoordelen de slaap vaak slechter. Als je je wekker vroeg zet om te kunnen snoozen, kan het ook zijn dat je de REM-slaap onderbreekt. Hierdoor hebben je hersenen minder tijd voor het verwerken van informatie. Dit zou een negatieve invloed kunnen hebben op je geheugen en verdere mentale functioneren.

Toch ontbreekt voor veel uitspraken over snoozen wetenschappelijk bewijs. Het klopt dat je uit diepe slaap moeilijker wakker wordt en dat gefragmenteerde slaap zorgt voor een slechte nachtrust. Het is echter niet duidelijk of dat ook voor de laatste momenten van de slaap geldt. ’s Ochtends is je slaap sowieso minder diep en word je vaker wakker. De kans dat je in die paar minuten tussen het snoozen in weer diep inslaapt, lijkt dus niet zo heel groot. Geleidelijk wakker worden is daarbij voor veel mensen het prettigst.

Stop het snoozen

Wil je toch graag stoppen met snoozen? Probeer dan een van de volgende tips:

• Plaats je wekker buiten handbereik zodat je uit bed moet om je wekker uit te zetten. Eenmaal uit bed is de verleiding om weer terug te gaan en nog even verder te snoozen wellicht minder groot.
• Zet je wekker zo laat mogelijk. Als je tussen 7.00 en 7.30 drie keer op de ‘snooze-knop’ drukt, kun je beter je wekker gewoon om 7.30 zetten. Op die manier heb je langer de tijd om te slapen en je moet wel direct opstaan om niet te laat te komen.
• Probeer op vaste tijden naar bed te gaan en op te staan. Ook in het weekend. Na een tijdje raakt je lichaam gewend aan dit ritme en zal het gemakkelijker worden om om te staan.
• Zorg dat je prettig wakker wordt, dan zal opstaan minder moeite kosten. Met een leuk wekkergeluid bijvoorbeeld, of een wake-up light. Het kan je ook helpen om wakker te worden op je ideale wekmoment, tegen het einde van een slaapcyclus. Er zijn apps en rekenmethodes die je hierbij kunnen helpen.
• Opstaan gaat vaak ook gemakkelijker als je overdag voldoende daglicht krijgt en ’s avonds juist zo min mogelijk. Een gezonde leefstijl met voldoende natuurlijk licht in de morgen, kan je slaap ook verbeteren en daarmee het opstaan iets minder zwaar maken.