Kun je je lichaam voorbereiden op minder slaap?

Je kent het misschien wel: je weet dat er binnenkort een drukke periode aan komt met minder slaap, dus slaap je de weken ervoor alvast iets meer. Je compenseert je slaap dan als het ware. Werkt dat ook zo? Kun je je lichaam echt voorbereiden hierop?

Sleepbanking

Kort gezegd is het inderdaad mogelijk om slaaptekort gedurende een korte periode te compenseren door van tevoren tijdelijk extra te slapen. Dat wordt ook wel in het Engels sleepbanking (vrij vertaald: voorslapen) genoemd, wat in 2009 voor het eerst werd onderzocht. Volgens slaapexpert dr. Sophie Bostock lijkt het idee uit de militaire en topsportwereld te komen, waar er vaker momenten zijn dat je de aanbevolen zeven tot negen uur niet kunt halen.

In een Frans onderzoek in 2015 sliepen deelnemers zeven of negen uur per nacht in de week, voordat ze hun slaap hadden ingekort tot nog maar drie uur. Het blijkt dat de mensen in de groep van negen uur, die een paar uur extra sliepen, de week van het slaapgebrek beter aankonden. Bij een reactietijdtest maakten ze bijvoorbeeld minder snel fouten en ze herstelden sneller.

Ongezond

"Er is zeker enig bewijs dat het, in ieder geval af en toe, mogelijk is om je voor te bereiden op slaaptekort", legt dr. Bostock uit. Maar doe dit dus liever niet te vaak, waarschuwt zij. "Als je dit constant doet, oefen je uiteindelijk veel druk uit op je biologische klok om voor- en achteruit te schakelen, en dit geeft je een verhoogd risico op ziekte."

Voorslapen voor een wedstrijd

Sleepbanking komt vooral voor in de topsportwereld, waar er voor wedstrijden getraind moet worden. "We hebben veel onderzoek gedaan bij sporters en zien dat zij aangeven na een wedstrijd slechter te slapen in vergelijking met andere nachten", zegt slaapexpert Els van der Helm tegen Nu.nl. 

Dat hoeft volgens sportarts Kasper Janssen in principe geen probleem te zijn als sporters voldoende hebben voorgeslapen. Hij zegt daarover tegen Nu.nl: "Door bijvoorbeeld voor de wedstrijd een zogenoemde full cycle nap te nemen. In anderhalf uur doorga je dan een volledige slaapcyclus, daarmee raak je dus ook in diepe slaap. Dat is vooral belangrijk voor het fysiek herstel. Dit moet je wel van tevoren trainen en niet op een wedstrijddag uitproberen."

Heb jij ook een goede vraag? Stuur ons een mail.