Afvallen, groeien, bewegen en winden
Terwijl jij lekker slaapt, is je lichaam hard aan het werk. ’s Nachts vinden er allerlei processen plaats waar je je helemaal niet bewust van bent. Maak je geen zorgen, dat is alleen maar gezond. Wat gebeurt er zoal als je in bed ligt?
1. Je valt af
Vind je jezelf een tikje aan de zware kant? Stap ‘s ochtends op de weegschaal in plaats van voor je naar bed gaat, dat scheelt een beetje. Terwijl je slaapt verlies je namelijk veel vocht via je ademhaling en omdat je transpireert. Gedurende de dag gebeurt dat ook, maar dan vul je het vochtverlies direct aan door te drinken en te eten.
Dit gewichtsverlies is helaas maar van korte duur, overdag eet en drink je de verloren grammen er weer aan. Diverse onderzoeken tonen wel aan dat slechte slapers meer eten. Wat dat betreft is een goede nachtrust dus toch goed voor je lijn.
2. Je spieren verlammen
Het klinkt misschien eng, maar het is heel nuttig: in je slaap raken je spieren tijdelijk verlamd. Tijdens de REM-slaap, de fase waarin je droomt, verslappen je spieren. Dat is wel zo handig, want daardoor kun je de belevenissen waar je over droomt tenminste niet uitvoeren in je bed.
Bij mensen met een REM-slaap gedragsstoornis (RBD) wordt de spieractiviteit tijdens de REM-slaap niet goed afgeremd. Hun spieren werken nog wel in dromenland. Ze dromen niet alleen dat ze opspringen, slaan of schoppen, maar doen dat ook echt en daardoor zijn ze ’s nachts een gevaar voor zichzelf en hun eventuele bedgenoot.
3. Je ogen bewegen
Gedurende de REM-slaap ligt je lichaam letterlijk ‘plat’, maar je ogen bewegen juist. REM is de afkorting voor rapid eye movement (snelle oogbeweging). In deze slaapfase zijn je hersenen actief: de hersenactiviteit is vergelijkbaar met die van overdag. Ze zijn druk met het verwerken van allerlei informatie. Waarom je ogen daarbij heen en weer schieten, is onbekend.
4. Je wordt langer
Ook als je al lang uit de groei bent, ben je ’s morgens een paar centimeter langer dan de avond ervoor. Dat komt door je tussenwervelschijven. Deze zitten in je wervelkolom tussen je wervels om schokken op te vangen. Ze hebben een geleiachtige kern die voor zo’n 80 procent uit water bestaat.
Terwijl je overdag zit en staat, plet de druk op de wervelkolom de tussenwervels en wordt er vocht uitgeperst. Daardoor krimp je. Als je ligt te slapen vermindert de druk en krijgen de tussenwervels de kans om vocht op te nemen en uit te zetten, zodat je ’s ochtends iets langer bent.
5. Je raakt opgewonden
Niet alleen je hersenen zijn actief in de REM-slaapfase, maar ook je geslachtsdelen. Mannen kunnen een erectie krijgen, bij vrouwen raakt de clitoris extra doorbloed. Dat heeft niets te maken met de pikante inhoud van je dromen, het is een puur lichamelijk verschijnsel.
6. Je bloeddruk daalt
De hoogte van de bloeddruk varieert: bij het opstaan is deze over het algemeen het hoogst. Ook stress en inspanning verhogen de bloeddruk. ’s Nachts daalt de bloeddruk juist. Om zeker te weten of je een verhoogde bloeddruk hebt, moet de bloeddruk dus regelmatig gemeten worden.
7. Je laat windjes
Je spieren ontspannen als je slaapt en dat geldt ook voor je kringspier. Zo kan er gemakkelijk een wolkje gas ontsnappen. Gelukkig werkt je neus in je slaap wat minder goed. Je partner merkt waarschijnlijk niets van je nachtelijke windjes. Dat heeft ook een nadeel: brand ruik je ook niet in je slaap en daarom is een rookmelder aan te raden.
8. Je kunt een schokje voelen
Veel mensen voelen een schokje als ze in slaap vallen. Of ze hebben het gevoel dat ze vallen. Dit fenomeen heet een hypnagoge schok of een slaapstuip. Wat deze gekke sensatie veroorzaakt, is nog niet duidelijk. Wetenschappers hebben wel een aantal theorieën. Zo zou het te maken kunnen hebben met stress, angst, een verstoorde nachtrust of mini-REM-slaapjes.
9. Je lichaamstemperatuur daalt
Gedurende de dag verandert je lichaamstemperatuur een beetje, van ongeveer 35,5 tot 38,5 graden Celsius. Als het donker wordt, ga je melatonine aanmaken. Dat zorgt ervoor dat je kerntemperatuur daalt. Zo rond drie, vier uur in de nacht is de melatonineproductie het hoogst en ben je dus het koudst.
In een warme slaapkamer kan je lijf de warmte minder goed kwijt, waardoor je minder gemakkelijk inslaapt. De ideale slaapkamertemperatuur is gemiddeld 16 tot 18 graden Celsius.
10. Je maakt collageen aan
Collageen is een eiwit dat structuur geeft aan allerlei onderdelen van je lichaam. Het zit in je tanden en botten, ondersteunt je organen en geeft stevigheid aan de bloedvaten. Misschien ken je het ook van je potje anti-rimpelcrème. Collageen zorgt er namelijk voor dat de huid stevig en elastisch is.
’s Nachts is de collageenproductie in je huid het hoogst. Bovendien herstelt je huid zich ’s nachts. Je hebt je schoonheidsslaapje dus echt nodig. Na je 25e neemt de collageenproductie af, met een slappere huid en rimpeltjes tot gevolg.
- Rijksuniversiteit Groningen
- WebMD