Mensen hebben de neiging te denken dat anderen hun eigenbelang voorop stellen. We onderschatten hoe coöperatief anderen zijn en worden daardoor zelf minder gul in onze medewerking. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Joel Vuolevi van de Vrije Universiteit.
In het dagelijkse leven komen mensen vaak situaties tegen waarin hun eigen belangen in conflict zijn met de belangen van een ander. Daden van loyaliteit (bijvoorbeeld iemand helpen met verhuizen in plaats van een voetbalwedstrijd van je favoriete club bezoeken) en moeite doen voor een gezamenlijk doel in plaats van een individueel doel zijn voorbeelden van coöperatief gedrag waarbij mensen ingaan tegen hun directe eigen belangen of hun eigenbelang helemaal laten varen.
In dit soort situaties, waarin gemengde motieven een rol spelen, hebben mensen de neiging om voorwaarden te stellen aan een samenwerking; zij beantwoorden coöperatief gedrag met samenwerking en een gebrek aan coöperatief gedrag niet. Ook uit eerder onderzoek bleek al dat we ons erg spiegelen aan het gedrag van anderen.
Experimenten met gebrekkige informatie
Vuolevi - die gisteren promoveerde - onderzocht of mensen voorwaarden stellen aan een samenwerking wanneer zij gebrekkige informatie hebben over eerder coöperatief gedrag van de partner. Negen experimenten lieten zien dat mensen de neiging hebben te onderschatten hoe coöperatief de interactiepartner is en dat zij hun eigenbelangen een grotere rol laten spelen wanneer slechts gebrekkige informatie beschikbaar is. Ook bleek uit de experimenten dat het moeilijker is om gulheid te communiceren dan om gierigheid te communiceren wanneer de ander over gebrekkige informatie beschikt.
Bedreiging
Onderzoeker Joel Vuolevi: "Gebrekkige informatie vormt dus een realistische bedreiging voor samenwerking, omdat mensen reageren op wat ze denken dat de ander heeft gedaan in plaats van op wat de ander daadwerkelijk heeft gedaan."
- Vrije Universiteit Amsterdam
