Chemo: welke bijwerkingen kan ik verwachten?

Chemotherapie is een van de betere wapens tegen kanker. Maar chemo kan ook bijwerkingen hebben. Chemotherapie doodt namelijk snel-delende kankercellen, maar ook een deel van de gezonde cellen.

Door chemo kunnen bijvoorbeeld de stamcellen die nodig zijn voor het onderhoud van weefsels zoals het beenmerg en de huid beschadigd raken. Hierdoor kan chemotherapie beperkte tot zeer ernstige bijwerkingen hebben, die onder andere afhankelijk zijn van de gebruikte chemotherapie en van de hoeveelheid medicatie. We zetten eventuele bijwerkingen op een rij. Let wel: niet alle bijwerkingen komen bij iedereen voor. De één heeft veel complicaties bij een chemo; de ander heeft bijna nergens last van.

Veel voorkomende bijwerkingen:

• Vermoeidheid en anemie (bloedarmoede)
• Koorts en infecties en neutropenie, (tekort aan witte bloedlichaampjes)
• Misselijkheid en braken
• Diarree en verstopping
• Haarverlies
• Droge huid en nagelproblemen
• Gebrek aan eetlust
• Problemen met seksualiteit

Minder voorkomende bijwerkingen:

• Hand- en voetproblemen
• Overgevoeligheidsreacties
• Klachten in mond- en keelholten
• Verminderde vruchtbaarheid
• Overgangsverschijnselen
• Verandering van waarneming door de zintuigen en bloedingen
• Geheugenverlies en concentratiestoornissen
• Angst en depressie.

Wat te doen?

Als je veel last van bijwerkingen hebt, kun je je klachten het beste bespreken met de arts of oncologieverpleegkundige. Misschien is er wel een manier of middel om de hinderlijke bijwerkingen tegen te gaan. Soms wordt de hoeveelheid chemotherapie aangepast of wordt de toediening één of twee weken uitgesteld.

Wanneer roep je direct hulp in?

Verschijnselen waarbij je de arts of oncologieverpleegkundige direct moet waarschuwen:

• Koorts (temperatuur hoger dan 38,5°C) met of zonder koude rillingen
• Spontane blauwe plekken, zonder dat je bent gevallen of jezelf hebt gestoten
• Aanhoudend bloeden van een wondje (langer dan een half uur), bijvoorbeeld een aanhoudende neusbloeding
• Klachten bij het bewegen van armen of benen

Heeft iedereen last?

Het is niet te voorspellen hoe je op de chemotherapie reageert. Sommige mensen hebben veel last van bijwerkingen, anderen merken er minder van. De ernst van de bijwerkingen heeft geen direct verband met het resultaat van de behandeling. Oftewel: veel hinder van bijwerkingen hebt zegt niet dat de chemotherapie een goed effect heeft. Of omgekeerd: merk je er weinig van, dan wil dat niet zeggen dat de medicijnen geen invloed hebben op jouw ziekte. Als je de chemokuur kunt doorlopen zoals deze voor jou is samengesteld, hebben de medicijnen de grootste kans op effect.

Gaat het over?

Sommige bijwerkingen verdwijnen na de chemotherapie, andere houden korter of langer aan. Er zijn mensen die aangeven na een behandeling tegen kanker nooit meer helemaal de oude te zijn geworden, bijvoorbeeld omdat ze veel sneller vermoeid raken dan voorheen. Maar bijwerkingen kunnen ook volledig verdwijnen.