Yoghurt & bacteriën: onafscheidelijk duo

We willen allemaal gezond en gevarieerd eten. Zuivel mag in een gezond voedingspatroon zeker niet ontbreken. Een schaaltje yoghurt draagt bij aan het gevoel van 'lief zijn voor je lijf'. En terecht, want yoghurt is leverancier van tal van gezonde voedingsstoffen. En - van nature - ook van goede bacteriën. [ITEMADVERTORIAL]

Yoghurt is een melkproduct dat op gecontroleerde manier gefermenteerd en verzuurd is. Het woord komt van het Turkse yoğurt dat samenhangt met het bijvoeglijk naamwoord 'yoğun' ('dik') en het werkwoord yoğurmak, dat 'kneden' betekent.

Gefermenteerd

Yoghurt is gefermenteerd. Dat wil zeggen dat de lactose door melkzuurbacteriën is omgezet in melkzuren. Hierdoor is het wat makkelijker te verteren, wat gunstig is voor de darmflora en de darm. De fermentatie van de yoghurt gebeurt door het toevoegen van twee melkzuurbacteriën, de zogenaamde levende yoghurtcultuur:

• De staafvormige Lactobacillus delbrueckii ssp. bulgaricus
• De bolvormige Streptococcus salivarius ssp. thermophilus

Als er teveel of te weinig van één van bovenstaande stoffen in zit, dat wordt het gefermenteerde melk of gefermenteerde melkdrank genoemd en mag het eindproduct geen yoghurt heten.

Makkelijker te verteren

Zoals gezegd is yoghurt makkelijker te verteren dan bijvoorbeeld melk, dit komt door de werking van beide bacteriën in de yoghurt. Yoghurt bevordert de vertering van lactose of melksuiker bij personen met melkintolerantie. Dat niet alleen, want het versnelt ook de maaglediging en stimuleert de darmpassage. En als laatste ondersteunt yoghurt het werk van de darmflora.

Wat zijn probiotica?

De term probiotica komt uit het Grieks. Het komt van 'pro bios' en betekent 'ten gunste van het leven'. Probiotica worden aan zuivelproducten toegevoegd om de darmflora te verbeteren. Tot deze groep behoren Bifidusbacteriën, Streptococcus enLactobacillussoorten die van nature ook in de darm van de mens voorkomen. Van deze bacteriën wordt gezegd dat ze beter overleven in het menselijk spijsverteringsstelsel dan yoghurtbacteriën. Ook prebiotica en synbiotica worden aan sommige van deze gefermenteerde melkproducten toegevoegd.

• probiotica Levende micro-organismen die de maag en dunne darm overleven en gunstig inwerken op de darmflora en/of de darmfunctie.
• prebiotica Onverteerbare voedingsbestanddelen (bijvoorbeeld vezels) die de groei of de activiteit van de probiotica in de dikke darm stimuleren.
• synbiotica Producten waar probiotica én prebiotica in zitten.

Functional food

Zuivelpoducten waaraan probiotica zijn toegevoegd, noemen we functional food. Op de verpakking van producten met probiotica staan soms claims zoals het verlichten van darmklachten. Andere veelgehoorde gezondheidseffecten die aan probiotica worden toegeschreven zijn:

• Remmen van ongewenste bacteriën, zoals E.coli
• Voorkomen van diarree door rotavirussen en Salmonella
• Verminderen effecten van Candida infecties
• Positief beïnvloeden van het cholesterolmetabolisme
• Remmen, direct of indirect, van het ontstaan van darmkanker
• Bevorderen van de immuunrespons
• Verbeterde stoelgang
• Bevorderen van de opname van mineralen, met name calcium
• Afbraak van lactose, van belang bij lactose-intolerantie

Met name de claims voor diarree, het helpen bij lactoseintolerantie, het verbeteren van de stoelgang en het remmen van candida-infecties zijn uitgebreid bestudeerd en wetenschappelijk goed onderbouwd. Experts zijn daarnaast zeer enthousiast over de werking van probiotica bij darmaandoeningen als de ziekte van Crohn, bij ADHD en bijvoorbeeld vlak voor of tijdens een antibioticakuur. Op dit moment is het wetenschappelijke bewijs daarvan voor de Europese Voedselveiligheid Autoriteit (ESFA) nog onvoldoende om deze claims te mogen voeren. Vaak ligt dit aan de omvang van de gevoerde studies of het feit dat er nog niet voldoende studie is verricht op (voldoende) mensen.

Fabrikanten mogen alleen een claim gebruiken, als deze op een lijst van goedgekeurde claims voorkomt. De lijst met goedgekeurde claims wordt samengesteld EFSA.

Gezondheidsvoordelen van yoghurt

Natuurlijk is bovenstaande niet de enige reden om yoghurt te eten. De voedingsstoffen in dit zuivelproduct zijn erg belangrijk voor het lichaam: vitamine B2, B11, B12 en mineralen zoals calcium, fosfor en zink.

Vetten in yoghurt

Het geconjugeerd linolzuur (CLA) in volle yoghurt kan niet door het menselijk lichaam aangemaakt worden en dient via de voeding te worden opgenomen. Het heeft een goede invloed op hart- en vaatziekten, vermindert de opslag van lichaamsvet en heeft een gunstige invloed op het slechte cholesterolgehalte. 

Verder wordt yoghurt onderscheiden door het vetpercentage:

• Volle yoghurt bevat minimaal 3 procent vet.
• Halfvolle yoghurt bevat 1 tot 3 procent vet.
• Magere yoghurt bevat minder dan 1 procent vet.