Migranten krijgen vaker de diagnose schizofrenie dan autochtone Nederlanders, Marokkanen zelfs vier à vijf keer vaker. Dat blijkt uit een onderzoek waarop psychiater Tekleh Zandi deze week promoveert aan de Universiteit van Amsterdam.
Volgens Zandi is er geen afdoende verklaring voor en gaat het meestal om verkeerde diagnosen. Als rekening wordt gehouden met de culturele achtergrond blijken Nederlanders van Marokkaanse komaf geen verhoogd risico te hebben op de ziekte.
Stemmen
Kenmerkend voor schizofrenie is het hebben van wanen en het horen van stemmen. Dat zijn in de Marokkaanse cultuur geen 'gekke' dingen en daarom vinken Marokkanen deze zaken vaker aan op vragenlijsten dan Nederlanders. Zandi: "Bij doorvragen blijkt dat het horen van stemmen gebeurt in een andere context. Mensen horen vermanende uitspraken terug van hun vader of ze horen zichzelf hardop denken. Ook is er soms sprake van boze geesten, een geaccepteerd verschijnsel in de Berberse cultuur."
Onderzoek
De onderzoekster ontwikkelde 'cultuursensitieve' vragenlijsten om tot een diagnose te komen. Ze volgde haar onderzoekersgroep gedurende twee jaar. Bij het onderzoek waren echter slechts 26 Marokkanen en 37 autochtonen betrokken. Dat waren de mensen die in twee jaar tijd bij GGZ Utrecht terechtkwamen op verdenking van een psychose.
Zandi durft dan ook geen harde conclusies te trekken. "Maar dit roept ernstige twijfels op over het gangbare idee dat schizofrenie bij Marokkaanse Nederlanders vier à vijf keer vaker voorkomt. Mensen krijgen te zware en ook nog eens de verkeerde medicijnen die niet helpen. Ze raken het vertrouwen in de geestelijke gezondheidszorg kwijt en raken uit het zicht."
Depressie
De cultuursensitieve vragenlijst corrigeert ook voor depressies. Die worden bij Nederlanders van Marokkaanse afkomst vaak niet onderkend, mogelijk omdat het woord 'depressie' in het Berbers niet bestaat. Vragen naar depressieve gevoelens leveren zelden iets op. Formuleringen als: 'Ben je gelukkig?' of 'Kun je (nog steeds) genieten van het dagelijks leven?' wel.
- ANP