Wat is Binge Eating Disorder (BED)?

Binge Eating Disorder, oftewel BED, is een eetstoornis waarbij je de voedselinname niet probeert kwijt te raken (zoals bij boulimia). De eetbuien voelen oncontroleerbaar en daarna treedt een schuldgevoel op. Iemand met het BED-syndroom heeft vaak ook overgewicht.

BED komt veel voor

In tegenstelling tot de eetstoornis boulimia nervosa ‘compenseer’ je een eetbui bij BED dus niet met overgeven of laxeren. Daardoor krijg je overgewicht. Ondanks dat anorexia en boulimia meer naamsbekendheid hebben, is BED de meest voorkomende eetstoornis. Ter vergelijking: BED komt in Nederland bij zo’n 160.000 vrouwen voor, anorexia zo’n 5500 keer en ongeveer 22.500 vrouwen hebben jaarlijks boulimia. Jaarlijks melden 3400 nieuwe mensen zich bij de huisarts (Trimbos Instituut, 2006).

Oorzaken

Bij het ontstaan van BED kun je niet één enkele oorzaak aanwijzen. Het is een combinatie van verschillende factoren. Het kan zijn dat er een erfelijke factor is. Ook zijn er psychologische risicofactoren zoals perfectionisme, onzekerheid, een verstoorde gezinssituatie en de neiging tot het onderdrukken van gevoelens. Die worden ‘weggegeten’.

Trauma

Het is mogelijk dat trauma’s zoals seksueel misbruik of een sterfgeval een rol spelen bij het ontwikkelen van deze eetstoornis. BED ontstaat vaak in de puberteit of adolescentie waarin jongeren te maken krijgen met lichamelijke (ook hormonale) en emotionele veranderingen.

Signalen

1. Wanneer er iets stressvols gebeurt, wil je onmiddellijk iets in je mond stoppen. Echte honger (ook wel maaghonger genoemd) wordt niet getriggerd door een ruzie met je partner of een slechte dag op kantoor.
2. Je krijgt plotseling een onbedwingbare zin om te eten. Echte fysieke honger bouwt langzaam op. Je lijf hoort niet van het ene op het andere moment in standje hongersnood te schieten.
3. Je hebt zin in één bepaalde voedselsoort. Wanneer je maaghonger hebt, kun je wel veel zin in bepaalde etenswaren hebben (‘ik heb zin in een broodje kroket’), maar je vindt andere opties ook wel prima. Als je per se chips, ijs of een hamburger wilt en ook pas verzadigd bent wanneer je dat gegeten hebt dan kun je er vanuit gaan dat deze drang door emoties werd opgewekt.

Gevolgen

BED kan naast overgewicht nare gevolgen hebben. Gevoelens van schaamte en verdriet komen regelmatig voor. Als je je eetprobleem verborgen houdt, is de kans groot dat je je eenzaam voelt. De maag kan bovendien de grote hoeveelheden voedsel niet aan, met een uitgezette maag of gescheurde maagwand als gevolg. Verder kan je gewrichtsklachten en hart- en vaatziekten krijgen door het overgewicht. Ook het sociale leven kan verstoord worden. Door de schaamte zonderen mensen met BED zich vaak af. In de leeftijdscategorie tussen de 12 en 25 jaar wekt overgewicht vaak onbegrip op en dat kan iemand met BED erg ongelukkig maken.

Behandeling

Er zijn verschillende manieren om BED te behandelen en de controle over eten weer terug te krijgen. De meest effectieve manier is het volgen van cognitieve gedragstherapie. Hierbij worden de eetgewoontes veranderd en manieren aangeleerd om met moeilijke situaties om te gaan, zodat je gevoelens niet meer weg hoeft te eten.

‘Cue Exposure Therapy’ is ook een manier om BED aan te pakken. Hierbij wordt een eetbui uitgelokt. De bedoeling is om niet toe te geven aan de behoefte om te eten. De koppeling tussen uitlokker en eetbui kan zo verbroken worden. Verder kan de eetbuienstoornis met medicijnen behandeld worden. Middelen tegen epilepsie kunnen bijvoorbeeld werkzaam zijn; uiteraard alleen op voorschrift van de arts.

Hulp

Het is lastig om BED alleen te lijf te gaan, daarom is hulp zoeken belangrijk. De huisarts kan een doorverwijzing geven naar een GGZ-instelling in de buurt. Steun van professionals is belangrijk, maar ook van medestanders. Ervaring en steun uitwisselen met anderen die kampen met BED geeft het gevoel begrepen te worden en helpt tegen eenzaamheid.

Tips tegen emotie-eten

• Ontwikkel alternatieven voor eten. Pak in plaats van een zak chips eens een goed boek of verwen jezelf lekker met een warm bad. Bel een vriendin, ga sporten of wandelen. Alles om de aandacht van het eten af te leiden.
• Slaap voldoende. Oververmoeidheid is een trigger voor emotie-eten. Probeer tenminste acht uur per nacht te slapen en breng regelmaat in je slaappatroon.
• Sla geen maaltijden over. Daardoor ga je automatisch overeten.
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Voldoende beweging is één van de meest effectieve manieren om stress te verminderen en je emotionele toestand te verbeteren.
• Als je erachter bent waar jij trek in krijgt als je je emotioneel minder voelt, weet je wat je vooral niet in huis moet halen. Vervang ongezonde producten voor gezonde varianten.