Spierziekte ALS blijkt zich in de hersenen te verspreiden via het 'wegennet', zenuwbanen die informatie van het ene naar het andere hersengebied vervoeren. Het werpt nieuw licht op de slecht begrepen dodelijke ziekte, stellen onderzoekers van het UMC Utrecht.
Amyotrofische Lateraal Sclerose (ALS) is een dodelijke zenuw-/spierziekte. Esther Verstraete onderzocht met behulp van MRI-scans hoe ALS zich verspreidt in de hersenen. Bij 24 ALS-patiënten bracht ze twee keer, met een half jaar ertussen, het 'wegennet' van de hersenen in kaart.
Verstraete ontdekte dat ALS zich verspreidt via het wegennet in de hersenen. Verstraete en collega’s verwachtten dat gedurende het half jaar de aangetaste hersenbanen verder zouden verslechteren. Maar dit bleek niet het geval. In plaats daarvan blijken vooral hersenbanen achteruit te gaan die in verbinding staan met deze al eerder aangetaste gebieden.
Prionziekten
"De ziekte verspreidt zich dus niet als een olievlek in de hersenen, maar via de structuur van het wegennet", stelt Verstraete. "Dat is een geheel nieuwe bevinding. Deze manier van verspreiden lijkt op wat we kennen van prionziekten. Het wordt daarom ook wel prion-achtige verspreiding genoemd."
Prionziekten verspreiden zich in de hersenen doordat de ziekmakende vorm van het eiwit de gezonde omvormt tot de ziekmakende. En het prion gaat van de ene zenuwcel naar de andere. Het ziekmakende prion hoopt zich vervolgens op en leidt tot afstervende zenuwcellen. Zowel prionziekten, ALS, maar ook de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson, worden veroorzaakt door eiwitophopingen. Misschien bestaan tussen deze ziekten overeenkomsten in het onderliggende mechanisme.
Verstraete beschrijft haar resultaten in het tijdschrift Human Brain Mapping.
- UMC Utrecht
