Extra-uteriene graviditeit (EUG)
Bij een gezonde zwangerschap nestelt het embryo zich in het baarmoederslijmvlies van de baarmoeder. Bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap nestelt het embryo zich niet in de baarmoeder, maar daar buiten. Dit kan gevaarlijk zijn.
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap (BBZ) wordt ook wel een extra-uteriene graviditeit (EUG) genoemd. Bij een normale zwangerschap vindt de bevruchting in de eileider plaats. Binnen een aantal dagen verplaatst het bevruchte eitje zich naar de baarmoederholte.
Innesteling in eileider
Bij ongeveer één op de honderd zwangerschappen gaat dit mis. Dan verplaatst de eicel zich niet naar de baarmoederholte, maar nestelt zich in de meeste gevallen in de eileider. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan niet uitgroeien tot een goede zwangerschap.
De kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is groter wanneer er beschadigingen zijn aan de eileider. Het risico van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is dat de eileider barst en daardoor beschadigd raakt en in het ergste geval verwijderd moet worden.
Wat zijn de symptomen?
In de medische wereld wordt gesproken over twee vormen van BBZ: de subacute vorm en de acute vorm. Bij de acute vorm barst de eileider en zal de vrouw last hebben van heftige pijn, een daling van de bloeddruk, een snelle pols, bleke huid en verschijnselen van een shock. In dit geval zal er direct een spoedoperatie moeten worden uitgevoerd.
Bij de subacute vorm is er geen sprake van een levensbedreigende situatie. Er is een positieve zwangerschapstest in de urine en het zwangerschapshormoon kan aangetoond worden in het bloed. De vrouw kan last hebben van zwangerschapsverschijnselen zoals bijvoorbeeld misselijkheid. Door een vaginale echo kan meestal worden vastgesteld of een zwangerschap buitenbaarmoederlijk is.
Als op de echo geen vruchtje te zien is terwijl de vrouw wel al enige weken overtijd is, dan moet bloedonderzoek uitwijzen hoe hoog het gehalte van het zwangerschapshormoon HCG is. Indien er geen zwangerschap te zien is in de baarmoederholte en het HCG is hoog, dan kan dat betekenen dat er sprake is van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
Wanneer hebben vrouwen een grotere kans op een BBZ?
Na een IVF-behandeling en na langdurige onvruchtbaarheid is de kans op een BBZ groter. Ook bij verklevingen, bijvoorbeeld door een eerdere eileiderontsteking of een operatie aan de buikholte.
Hoe eerder een BBZ wordt ontdekt, hoe kleiner de kans op blijvende gevolgen. Vaak is een operatie noodzakelijk, maar ook afwachten en het gebruik van medicijnen behoort soms tot de mogelijkheden. Wanneer na een operatie een eileider is verwijderd, ben je nog wel vruchtbaar als de andere eileider nog intact is.
Het is raadzaam om bij een volgende zwangerschap in een vroeg stadium een echo te maken om te controleren of de vrucht niet weer buitenbaarmoederlijk is ingenesteld.
Dit artikel is gecontroleerd door Dr Kirsten B. Kluivers, gynaecoloog van het Universitair Medisch Centrum St Radboud.
Bronnen:
* Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie
