Wat is mogelijk?
Het verloop van de bevalling van je kind(eren) valt nauwelijks te plannen. Maar je kunt wel de omstandigheden zoveel mogelijk naar je hand zetten. Zoals de plek die het best bij je past, de houding die jou geschikt lijkt en de hulpmiddelen die je wilt gebruiken. Een overzicht van mogelijkheden.
Aan het begin van de zwangerschap is 77 procent van alle vrouwen onder controle bij een eerstelijns verloskundige en iets meer dan 20 procent bij een gynaecoloog in de tweedelijns verloskundige zorg.
Begeleiding
Van de zwangeren die aan het begin van de zwangerschap onder begeleiding zijn van de verloskundige, wordt 30 procent tijdens de zwangerschap verwezen naar de gynaecoloog.
Iets minder dan de helft van alle vrouwen (45 procent) begint aan de bevalling onder begeleiding van een eerstelijns verloskundige. Een deel van hen wordt tijdens de baring alsnog naar de tweede lijn verwezen.
Thuis bevallen of niet?
Uiteindelijk bevalt 22 procent van de vrouwen thuis en 11 procent poliklinisch onder begeleiding van een eerstelijns verloskundige. 67 procent van de vrouwen bevalt in de tweede lijn onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog.
Voor vrouwen die voor de eerste keer zwanger zijn geldt een percentage van 77 procent, waarbij bijna 50 procent tijdens de bevalling alsnog naar het ziekenhuis moet moet.
Kortom: als je zwanger bent van je eerste kind is de kans erg groot dat je tijdens de zwangerschap naar het ziekenhuis wordt doorverwezen (56 procent om precies te zijn) en als je behoort tot de 42 procent van de zwangeren die de bevalling thuis mag beginnen, is de kans bijna 50 procent dat je alsnog naar het ziekenhuis moet gaan.
| Voordelen thuisbevalling |
Nadelen thuisbevalling |
|
|
| Voordelen ziekenhuis | Nadelen ziekenhuis |
|
|
Het kraamzorghotel
Als alternatief voor een thuisbevalling zijn er enkele kraamzorghotels waar je poliklinisch kunt bevallen of de kraamperiode kunt doorbrengen. In het kraamzorghotel is 24 uur per dag professionele kraamzorg aanwezig.
De bevalling, begeleiding en controles vallen onder de verantwoordelijkheid van de verloskundige. De kamers in een kraamzorghotel zijn privé en sfeervol ingericht. Er is vrij ontvangst van bezoek. Gezinsleden zijn in overleg welkom om te blijven slapen.
Je maakt gebruik van alle facilitaire diensten van het hotel: maaltijden, koffie en thee op je kamer, telefoon, televisie en koelkast. En tot slot: je baby ligt bij je op de kamer.
Er zijn maar enkele kraamzorghotels in Nederland, onder andere in Rotterdam, Tilburg, Bennekom en Utrecht. In de zorgwet ligt vast dat een bevalling met verloskundige zorg voor 100 procent wordt vergoed. De eigen bijdrage voor het kraamzorghotel bedraagt gemiddeld 3,60 euro per uur.
Je mag thuis bevallen als...
- Je minstens 37 en maximaal 42 weken zwanger bent en je zwangerschap zonder complicaties is verlopen.
- Je gezondheidstoestand stabiel is en je vorige bevalling(en) zonder complicaties zijn verlopen.
- Je geen eerdere bevalling op medische indicatie hebt gehad, of een keizersnede.
- Er geen sprake is van stuitligging of meerlingzwangerschap.
Je bevalt op medische indicatie onder begeleiding van de gynaecoloog in het ziekenhuis als...
- Je langer dan 24 uur gebroken vliezen hebt.
- Je moet worden ingeleid, of als de ontsluiting of uitdrijving niet vordert.
- Je kind in nood is of als er ontlasting van de baby in het vruchtwater zit.
- Je pijnmedicatie nodig hebt of verlangt.
- Je gezondheidstoestand of die van de baby extra medische zorg vereist.
Horizontaal bevallen
De meeste vrouwen bevallen half liggend op bed. De zogenoemde liggende hurkhouding.
| Voordelen | Nadelen |
|
|
Verticaal
De meest natuurlijke baringshouding, die sterk de voorkeur heeft van verloskundigen.
| Voordelen | Nadelen |
|
|
Welke hulpmiddelen zijn er voor de bevalling?
De baarkruk
Deze 'halfopen omgekeerde emmer met zitrand' is een prima en veelgebruikt hulpmiddel bij een verticale bevalling. Voordelen zijn een goede zit, ondersteuning en betrokkenheid partner.
De kruk kan op bed en op de grond gebruikt worden. Nadelen zijn slecht zicht op vaginale gebied, de bevalling kan te snel gaan en bij langdurig gebruik kan er vochtophoping in de schaamstreek ontstaan.
De baarschelp
Dit is een platte plastic schijf met dezelfde functie als een baarkruk, zonder zitrand. Hierdoor zijn meerdere verticale baarhoudingen mogelijk en heb je een goede voetsteun. Het nadeel is dat je op eigen kracht je houding moet aannemen.
Het romarad
Een soort 'schommel in buizenconstructie' waarin je zowel horizontaal als verticaal kunt bevallen. De voordelen zijn een prettig wiegeffect tijdens ontsluitingsweeën en veel variatiemogelijkheden in standen en houdingen.
De nadelen zijn de geringe afzetmogelijkheid tijdens het persen; de meeste vrouwen belanden alsnog op bed. Het hulpmiddel is maar in een beperkt aantal ziekenhuizen aanwezig.
Waterbevalling
Bevallen kan ook onder water in een gehuurd bad, eigen badkuip of douche. De voordelen hiervan zijn dat je minder pijn ervaart en een vlottere bevalling hebt. Ook de overgang van je kind naar de buitenwereld gaat geleidelijker en er zijn veel verschillende houdingen mogelijk.
Nadelen zijn de lastige werkhouding voor de verloskundige, de hoge kosten van een huurbad (rond de 2250 euro) en dat je niet langer dan twee uur achter elkaar in het bad mag blijven.
Skippybal
Een skippybal is een simpel, doeltreffend hulpmiddel bij een verticale bevalling (niet te hard opblazen). Voordelen: een heerlijke zit om ontsluitingsweeën op te vangen en ontspannende massage van de onderrug. Tevens te gebruiken als stut bij rugweeën. Zelf aan te schaffen voor 5 tot 10 euro.
Dit artikel is gecontroleerd door Veronique van Dooren, directeur Nederlandse Vereniging voor Obstetrie & Gynaecologie.
Bronnen:
* Perinatale Zorg in Nederland 2006 (Stichting Perinatale Registratie Nederland)
* Wiegers TA, Janssen BM. Monitor verloskundige zorgverlening: eindrapport. Utrecht: Nivel, 2006
