Secundaire onvruchtbaarheid
Het is een goedbedoelde rotvraag die je vaak hoort als je één kindje hebt: "Wanneer komt de tweede?" Een volgende zwangerschap is helaas geen vanzelfsprekendheid. Wat kun je doen als gezinsuitbreiding onmogelijk lijkt door zogenaamde secundaire onvruchtbaarheid?
Ook als de eerste zwangerschap snel kwam, kan het even duren voor je opnieuw in verwachting raakt. Je kunt dan eerst alle gebruikelijke do's & don'ts in acht nemen. Als je dit doet en je bent na een jaar niet zwanger, dan is er sprake van verminderde vruchtbaarheid.
Minder vruchtbaar
Je kunt dan een doorverwijzing krijgen voor een onderzoek naar de oorzaak. Die kan bij de man of de vrouw liggen, maar vaak is het een combinatie van factoren.
De meeste oorzaken van zogenaamde secundaire onvruchtbaarheid kunnen ook na een succesvolle zwangerschap ontstaan. In bijna de helft van de gevallen wordt niet precies duidelijk hoe het komt.
Je kunt minder vruchtbaar zijn omdat je simpelweg ouder bent dan bij de eerdere zwangerschap(pen). Bij zowel mannen als vrouwen neemt de vruchtbaarheid met de jaren af. Het zaad kan in een paar jaar tijd zover achteruit gegaan zijn, dat het niet lukt om voorbij de baarmoedermond te komen. Ook kan bij de vrouw de cyclus ontregeld zijn, terwijl er een paar jaar daarvoor nog niets aan de hand was.
Complicaties tijdens of na de eerste zwangerschap en bevalling kunnen ook de oorzaak zijn. Denk aan een baarmoederontsteking of problemen bij een keizersnee. In dat geval heb je vaak al direct gehoord dat je verminderd vruchtbaar of zelfs onvruchtbaar bent geworden.
Wat kun je doen?
Na de onderzoeken naar de oorzaken, kan de arts de mogelijkheden bespreken die je hebt om de kans op een zwangerschap te vergroten. Soms is kunstmatige inseminatie (KI) voldoende. Dat is een behandeling zonder hormonen. Het zaad krijgt dan eigenlijk een extra zetje om de kans op bevruchting te vergroten.
De meer ingrijpende methoden, van IUI en IVF tot ICSI, zijn ook opties bij secundaire onvruchtbaarheid. Zelfs als de oorzaak niet helemaal duidelijk is. In dat geval wachten artsen wel wat langer af of een zwangerschap niet toch spontaan lukt. Als alle behandelingen niet aanslaan, kun je informeren naar sperma- of eiceldonatie of adoptie.
Emotionele achtbaan
Als je jouw gezin wilt uitbreiden en het lukt niet, zorgt dit voor veel emoties. Bovendien is er vaak weinig tijd om je gevoelens te verwerken als je een kindje hebt. Dit maakt ook de vruchtbaarheidsbehandelingen vaak extra belastend.
Als moeder of vader is het lastig om een middagdutje te doen of om de tranen de vrije loop te laten. Ook zijn er ouders die naast het eigen verdriet frustratie en boosheid voelen, omdat er geen broertje of zusje zal zijn voor hun enig kind.
De vraag "Wanneer komt de tweede?", komt dan soms als een mokerslag aan. Ook opmerkingen als "Je hebt gelukkig al een kindje!", vinden veel mensen kwetsend. Het verlangen naar een tweede kind is minstens even groot als bij de eerste. Contact met lotgenoten is vaak prettig om het hart te luchten. Dit kan bijvoorbeeld via www.freya.nl.
Afscheid van een droom
Sommige stellen en singles moeten door secundaire onvruchtbaarheid definitief afscheid nemen van de droom van een groter gezin. Zij ervaren dat vaak als een rouwproces.
Na een aantal intensieve jaren van hoop, vrees en behandelingen volgt dan een periode van verdriet. Vaak laat dat ook tijdelijke fysieke sporen na, zoals oververmoeidheid of gebrek aan concentratie. Het is verstandig om hulp te zoeken als dit lang duurt.
Bronnen:
Freya