10 dingen die aan je lichaam veranderen als je zwanger bent

1. Je hebt stemmingswisselingen en bent (vaak) misselijk

Het ene moment voel je je heel goed en lach je om niets, terwijl je het andere moment het liefst huilend in een hoekje weg wil kruipen. Deze stemmingswisselingen worden veroorzaakt door de toename van oestrogeen in je lichaam, zelfs duizend keer meer dan normaal. En wat dacht je van andere zwangerschapskwaaltjes, zoals misselijkheid, een lager libido en eetbuien? Dat komt allemaal door dit hormoon.

2. Je borsten veranderen

Misschien valt het je al snel op dat je borsten veranderen, vooral je tepels kunnen gevoeliger zijn en de huid rondom je tepels kan donkerder van kleur worden. In een iets later stadium van je zwangerschap groeien je borsten ook echt en voelen ze groter, zwaarder en soms pijnlijk aan. Dit komt door de toename van de hormonen oestrogeen en progesteron. Ook zou je blauwe aderen op de borsten kunnen zien.

3. Je baarmoeder wordt groter

Als je niet zwanger bent, is je baarmoeder ongeveer zo groot als een peer. Tijdens de zwangerschap wordt deze wel vijftig keer zo groot en tien keer zo zwaar. Je baarmoeder zit aan een aantal banden (ligamenten) vast, die door de groei van de baarmoeder onder druk komen te staan. Hierdoor kun je last hebben van bandenpijn; een zeurende en soms stekende pijn.

De groei van je baarmoeder is voor verloskundigen een goede indicatie voor de groei van de baby. Zij kunnen deze tijdens een controle meten door de fundushoogte te voelen: de positie van de bovenrand (X) ten opzichte van het schaambot (S) en de navel (N).

4. Je hart klopt sneller en ademen gaat moeilijker

Tijdens je zwangerschap stroomt er ongeveer een liter extra bloed door je lichaam dan normaal. Hierdoor moet je hart harder werken, en kun je je hart soms bijvoorbeeld voelen kloppen als je rustig ligt. Daarnaast staat het ademcentrum van je hersenen anders afgesteld, waardoor je sneller last van kortademigheid kunt hebben.

Je kunt ook beter gedurende je hele zwangerschap niet of zo min mogelijk op je rug liggen, zeker wanneer je baarmoeder zwaarder wordt. Je baarmoeder drukt dan een belangrijke ader (de vena cava inferior) dicht, waardoor je bloeddruk daalt en je last kunt krijgen van onder andere hartkloppingen en kortademigheid.

Aan het einde van je zwangerschap drukt je zware baarmoeder ook nog eens aan de onderkant tegen je longen. Je kunt hier moeilijker door ademen. 

5. Je voeten gaan groeien

Pas je ineens je favoriete schoenen niet meer tijdens of na je zwangerschap? Dat kan kloppen: uit onderzoek blijkt dat door het extra gewicht en meer flexibiliteit in de gewrichten de hoogte van het voetgewelf afnam. Hierdoor komen zwangeren platter op hun voeten te staan, en kunnen ze langer en breder worden. Bij de onderzochte vrouwen groeiden de voeten van een enkele millimeter tot zelfs een centimeter. Helaas kan dit na de geboorte zo blijven.

6. Je ruikt beter

Tijdens je zwangerschap, vooral in het eerste trimester, kun je je een echte speurneus voelen. Heerlijk als je geniet van de geur van warme broodjes die je al op een flinke afstand kunt ruiken, maar minder aangenaam als je daar juist nog misselijker van wordt. Je versterkte reukvermogen komt door de toename van – daar is ‘ie weer – het hormoon oestrogeen. De precieze oorzaak is alleen nog niet helemaal duidelijk, maar waarschijnlijk komt het door het verwijden van de bloedvaten. Geuren in je neus worden daardoor beter geabsorbeerd.

7. Je geheugen gaat (tijdelijk) achteruit

Was je eerst nog altijd heel geordend, leg je nu ineens je sleutels in de koelkast of weet je onderweg naar de keuken niet meer wat je ging pakken. Maak je geen zorgen, je bent niet de enige: dit verschijnsel wordt zelfs ‘zwangerschapsdementie’ genoemd.

Het is nog niet voldoende aangetoond, maar er zijn aanwijzingen dat dit echt bestaat. Het komt waarschijnlijk door het hormoon progesteron, dat een rol speelt bij onder andere de innesteling van de bevruchte eicel en de groei van je baarmoeder. Progesteron zou alleen ook als bijwerking hebben dat het je hersenen tijdelijk aantast, waardoor je dus minder onthoudt. Volgens evolutiebiologen zouden moeders zich dan volledig op hun kind kunnen concentreren.

8. Je gewrichten worden slapper

Misschien merk je er in eerste instantie nog niet veel van, maar je gewrichten worden slapper, vooral de banden (waarin de baarmoeder vastzit) en spieren in je bekken. Dit komt door het hormoon relaxine, dat ervoor zorgt dat er ruimte is in je bekken en de baby gemakkelijker tijdens de bevalling naar buiten kan.

9. Je wordt sneller bruin

Als je in verwachting bent, maakt je lichaam meer pigment aan. Hierdoor kun je donkerdere tepels, een verticale streep over je buik en meer sproeten krijgen. Waarschijnlijk word je nu ook een stuk sneller bruin. Smeer je alleen wel goed in met een hoge beschermingsfactor (SPF) en blijf niet te lang in de zon. Zo verklein je de kans op pigmentvlekken op je gezicht: een ‘zwangerschapsmasker’.

10. Je stofwisseling neemt toe

De stofwisseling (het metabolisme) is het proces van aanvoer van bouwstoffen en afvoer van afvalstoffen, met het produceren van energie als doel. Je stofwisseling is vooral tijdens het tweede en derde trimester van je zwangerschap verhoogd. Als je borstvoeding geeft, dan is je energiebehoefte zelfs verhoogd met 33 procent.