Loopt het alcoholgebruik onder senioren uit de hand?
Een landelijke bewustzijnscampagne om het taboe te doorbreken en eerder ingrijpen met interventies; dat zijn de belangrijkste adviezen van een commissie van verslavingsdeskundigen om een halt toe te roepen aan het al jaren stijgend aantal ouderen dat een beroep doet op de verslavingszorg. Loopt het echt zo hand met ouderen en hun alcoholgebruik?
1. Steeds meer ouderen vallen onder de categorie probleemdrinkers. Wat is dat eigenlijk en over hoeveel mensen hebben we het dan?
Onder probleemdrinkers verstaan we mensen die minstens vier keer per maand zes of meer glazen alcohol drinken. In alle leeftijdsgroepen neemt het aantal probleemdrinkers toe, maar in geen enkele leeftijdscategorie is de groei zo sterk als bij de 55-plussers. In tien jaar tijd is het aantal mensen van 55 jaar en ouder dat staat ingeschreven bij instellingen voor verslavingszorg gestegen van 3154 naar 7241. Het Trimbos-instituut denkt dat deze aantallen nog maar het topje van de ijsberg zijn en dat we waarschijnlijk praten over ongeveer 150.000 oudere probleemdrinkers. Mannen én vrouwen.
2. Hoe komt het dat ouderen meer drinken?
Ouderen hebben meer dan jonge mensen de neiging om dagelijks te drinken, melden de onderzoekers in het rapport. Waarschijnlijk hebben zij meer tijd en kunnen zij meer geld besteden. Bovendien kampt de groep ouderen gemiddeld met langere problematiek. Vaak wordt iemands alcoholgebruik aanvankelijk vergoelijkt onder het motto dat 'iemand het ondertussen wel verdiend heeft'. Klink best plausibel, maar intussen drinken ze teveel met alle problemen van dien.
3. Wat zijn dat dan voor problemen?
Het is een feit dat senioren alcohol over het algemeen slechter verdragen. Dit komt door allerlei veranderingen in het lichaam die ontstaan bij het ouder worden. Voor ouderen die slecht ter been zijn, verhoogt alcoholgebruik bovendien het risico op vallen. Jaarlijks worden er 1.200 55-plussers op de Eerste Hulp behandeld naar aanleiding van een valincident door overmatig alcoholgebruik. Het is helemaal oppassen als er medicijnen worden gebruikt. Alcohol kan de werking van medicijnen teniet doen of juist versterken. Het is raadzaam om altijd te controleren wat de bijsluiter vermeldt over de combinatie met alcohol.
4. Is er een oplossing?
Bewust wording onder ouderen is heel belangrijk. Goede voorlichting kan daarbij helpen. Op dit moment gaat er qua voorlichting veel aandacht naar alcoholmisbruik onder jongeren. Heel belangrijk ter voorkoming van schade aan de hersenen. Maar we moeten de ouderen zeker niet vergeten. Het Trimbos pleit er dan ook voor om campagnes om het alcoholgebruik te beperken veel meer te richten op 55-plussers. Een landelijke bewustzijnscampagne om het taboe te doorbreken en in een vroeger stadium van dreigende verslaving ingrijpen met korte bewezen effectieve interventies moet het tij keren.
5. Eén keer per week zes glazen alcohol is dus teveel. Wat zou wel een goede hoeveelheid zijn voor 55-plussers?
De Gezondheidsraad adviseert gezonde volwassen mannen niet meer dan twee standaardglazen alcohol per dag te drinken en gezonde volwassen vrouwen niet meer dan één standaardglas. Deze hoeveelheden veroorzaken weinig risico's voor de gezondheid. Wel hebben vrouwen ook bij deze hoeveelheid mogelijk een licht verhoogd risico op borstkanker. Wie meer drinkt, loopt meer kans op een hoge bloeddruk, een hersenbloeding, kanker en andere gezondheidsklachten.
Ouderen wordt geadviseerd om zeker niet meer en bij voorkeur zelfs minder te drinken dan dit. Probeer niet iedere dag alcohol te drinken om zo te voorkomen dat het een gewoonte wordt. Ook voor senioren geldt immers 'hoe minder alcohol, hoe beter'.
Bron: het rapport "Alcohol en ouderen in de verslavingszorg in Nederland (2003-2012)" van IVZ en Trimbos Instituut.
- Trimbos-instituut
- Alcoholinfo
