Wanneer ben je verslaafd?

De meeste mensen gebruiken wel eens genotsmiddelen: een wijntje bij het eten of een sigaartje bij bijzondere gelegenheden. Je voelt je er lekker of minder onzeker door. Zolang je er niet afhankelijk van bent, is er niks aan de hand. Maar als je niet meer zonder kan, wordt het gevaarlijk!

Afkickverschijnselen

Je spreekt van een verslaving als iemand:

• Niet meer de regie heeft over een gewoonte en de macht over zichzelf kwijt is.
• De consequenties van het gebruik zo verstrekkend zijn dat hij/zij niet meer normaal kan functioneren.

Lichamelijk en psychisch

Verslavingen kunnen lichamelijk en psychisch zijn. Dat verschilt per persoon en verslaving. Een voorbeeld. Als je gestopt bent met roken, krijg je lichamelijke afkickverschijnselen. Je lichaam schreeuwt om nicotine.

Bij een verslaving aan liegen of winkelen is meer sprake van een geestelijke afhankelijkheid. Je voelt dat je de impuls moet onderdrukken, maar er blijft altijd dat stemmetje in je hoofd.

Van gewoonte naar verslaving

Geen enkele verslaving is hetzelfde. Er zijn globaal wel een aantal fases te onderscheiden. Meestal begint het met een experimenteerfase, waarin iets uit nieuwsgierigheid een keer geprobeerd wordt.

In de fase daarna wordt er regelmatig gebruikt, maar wel op een manier die goed in het normale leven in te passen is. Dit noemen we de fase van sociaal gebruik.

Langzaamaan schuift iemand op naar fase drie: overmatig gebruik. Pas in fase vier is iemand echt verslaafd en wordt zijn leven helemaal door de verslaving beheerst.

Herken een verslaving

Er zijn heel veel dingen waar je verslaafd aan kunt raken. Waarschijnlijk meer dingen dan je kunt bedenken. Hoe kun je herkennen of jij, of iemand uit je omgeving, verslaafd bent of begint te raken? Er zijn een aantal signalen waar je op moet letten.

Je kunt verslaafd zijn als je:

• Meer van iets tot je neemt, dan je eigenlijk van plan was.
• Drang hebt om iets te doen of te gebruiken.
• Iets doet of gebruikt om problemen uit de weg te gaan.
• Je ellendig voelt als je stopt.
• Je een groot deel van de dag bezig bent met het gebruik of de verslaving.

Afkicken

Je kunt op verschillende manieren van je verslaving afkomen. De beste manier zal afhangen van het soort verslaving en je persoonlijkheid. Voor een minder complexe verslaving als roken zijn er pleisters, pilletjes en boeken.

Voor de wat complexere verslavingen als gokken of alcoholisme is vaak begeleiding nodig. Dit kan variëren van therapie tot afkickkliniek. Heb je een verslaving waar je vanaf wil? Ga dan eerst met je huisarts praten. Hij zal je doorverwijzen naar de juiste persoon.