Wat is een vaginale schimmelinfectie?

• wassen van je vagina met zeep
• hormonale oorzaken, zoals menstruatie, gebruik van ‘de pil’ (orale anticonceptie) en zwangerschap
• gebruik van bepaalde medicijnen, zoals antibiotica en corticosteroïden (bijvoorbeeld prednison)

Een vaginale schimmel is niet besmettelijk. De schimmel, bijvoorbeeld candida, komt van nature voor in je vagina, maar kan tijdelijk meer groeien dan normaal. Het is dus geen seksueel overdraagbare aandoening (soa). Wel kan seks het risico op een vaginale schimmel verhogen. Seks kan kleine beschadigingen van je vagina veroorzaken, vooral als je niet voldoende vochtig bent. Ook kunnen bacteriën van je anus in je vagina terecht komen en daar het evenwicht in de vaginale flora verstoren.

Symptomen

Een vaginale schimmel veroorzaakt niet altijd klachten. Een vaginale schimmelinfectie kan erg hinderlijk zijn, maar is niet gevaarlijk.

Symptomen van een vaginale schimmel zijn:

• Jeuk in de vagina en soms ook aan de schaamlippen.
• Veel witte vaginale afscheiding, die brokkelig kan zijn en meestal niet sterk ruikt.
• Het slijmvlies van je vagina kan rood, pijnlijk en gezwollen zijn.
• Je kunt een pijnlijk of branderig gevoel ervaren tijdens het plassen of tijdens seks.

Neem bij een vaginale schimmel contact op met je huisarts in de volgende situaties:

• Je hebt voor het eerst een vaginale schimmelinfectie.
• De klachten zijn ondanks behandeling na twee weken nog niet minder geworden.
• De klachten blijven terugkomen of je hebt vaker dan drie keer in een jaar een candida-infectie.
• Je vaginale afscheiding verandert: deze wordt bijvoorbeeld geel of groen, of gaat stinken.
• Je krijgt er andere symptomen bij zoals buikpijn, vaginaal bloedverlies, koude rillingen of koorts (temperatuur boven de 38 graden Celsius).
• Je bent zwanger.
• Je bent jonger dan zestien jaar.
• Je hebt suikerziekte (diabetes mellitus).
• Je gebruikt langdurig antibiotica of medicijnen die je immuunsysteem onderdrukken, zoals corticosteroïden of chemotherapie.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Wanneer je met symptomen van een vaginale schimmel naar je huisarts gaat, vraagt hij of zij welke symptomen je hebt. Lichamelijk onderzoek is niet altijd nodig. Wanneer de huisarts twijfelt over de diagnose of je schimmelinfectie maar niet overgaat, kan aanvullend onderzoek zinvol zijn om te kijken welke schimmel of bacterie je klachten veroorzaakt. Je huisarts bekijkt dan je vagina en neemt met een wattenstaafje wat vaginale afscheiding af. Dat wordt in het laboratorium onderzocht.

Risicogroepen

Een veelvoorkomende risicofactor voor vaginale schimmelinfecties is het wassen van de vagina met iets anders dan alleen water. Vaginale spoelingen, vaginale deodorant en tea tree oil kunnen de vagina irriteren.

Vrouwen met suikerziekte (diabetes mellitus) hebben een verhoogd risico op vaginale schimmelinfecties. Dit risico is ook verhoogd tijdens de zwangerschap, je menstruatie, de eisprong en wanneer je langdurig ‘de pil’, antibiotica of corticosteroïden gebruikt. Vaginale schimmels komen bijna nooit voor voor de eerste menstruatie of na de overgang (menopauze).

Behandeling

Om te voorkomen dat je (opnieuw) een vaginale schimmel krijgt, kun je het beste irritatie van het slijmvlies van je vagina voorkomen. Zeep, vaginale spoelingen, vaginale deodorant en oliën als ‘tea tree oil’ worden veel verkocht, maar ze verstoren de normale balans tussen schimmels en bacteriën in je vagina en kunnen zo vaginale candida-infecties veroorzaken. Wassen met water, bijvoorbeeld onder de douche, is voldoende voor een goede hygiëne. Spoel je vagina niet inwendig, ook niet met water. Probiotica, knoflook en yoghurt met Lactobacillus Acidophilus helpen niet.

Heb je pijn tijdens het vrijen? Dan is de kans groter dat je vaginaslijmvlies beschadigd wordt en je een vaginale schimmel krijgt. Zorg ervoor dat je voldoende opgewonden bent voordat je seks hebt en gebruik eventueel een neutraal glijmiddel.

Heb je een vaginale schimmelinfectie? Dan is behandeling niet altijd nodig. Vaak gaan de symptomen vanzelf over. Heb je er echter veel last van of houden de klachten langer dan twee weken aan? Dan kan je medicijnen proberen. Er zijn verschillende medicijnen tegen vaginale schimmels. Een aantal hiervan kun je zonder doktersrecept kopen bij je apotheek of drogist, zoals cotrimazol. Je brengt een capsule of crème in in je vagina. Meestal zijn de klachten dan binnen enkele dagen over. Hou er bij het gebruik van vaginale medicijnen rekening mee dat ze condooms en pessariums aan kunnen tasten. Gebruik dus een ander voorbehoedsmiddel als je niet zwanger wilt worden. Je partner hoeft niet meebehandeld te worden, tenzij hij of zij zelf ook symptomen heeft. Wanneer je veel last hebt van jeuk aan je schaamlippen, kun je een antischimmelcrème met miconazol of clotrimazol gebruiken.

Helpen zelfzorgmedicijnen onvoldoende? Dan kan je huisarts andere medicijnen voorschrijven. Je kunt tabletten krijgen die je moet slikken, of capsules of crème die in je vagina inbrengt. Wanneer je klachten vaker terugkomen, kan je huisarts eventueel preventief medicijnen voorschrijven, die je op vaste momenten gebruikt om te voorkomen dat je opnieuw een candida-infectie krijgt.

Prognose

Een vaginale candida-infectie gaat meestal vanzelf over. Het kan enkele weken duren voordat de normale balans tussen bacteriën en schimmels in je vagina weer hersteld is en je klachten over zijn.

Heb je vaker last van een vaginale schimmel? Ga dan naar je huisarts. Samen kunnen jullie bespreken wat je het beste kunt doen om een nieuwe infectie te voorkomen.